چکیده:
در این مقاله ویژگیهای ژئومورفولوژیکی دامنهای مشرف به جاده سولقان(از پل زر
تا سولقان)و خطراتی که دارند مورد بحث قرار گرفته است.بعضی دامنههای مشرف به این
جاده از نظر مخاطرات ژئومورفولوژیکی دامنهای مهم تلقی میشوند.اهداف کلی این مقاله
تشخیص و بررسی اقدامات، ارزیابی مطلوب و شناسایی میزان ناپایداری دامنهای و احتمال
خطر برای جاده و مردم است.پدیدههای دامنهای در امتداد این جاده در سه شکل
عمودی(قائم)، جانبی و مورب مشاهده میشود.علت و مکانیسم ایجاد و تغییراتی که دارند
بسیار پیچیده است.استفاده از دامنههای مشرف به جاده سولقان و جاده مستلزم دادن
آگاهی به مسؤولین و کسانی که مجری طرح در امتداد جاده و دامنه هستند میباشد.به
هنگامسازی بسیار دقیق اطلاعات خطر از پدیدههای دامنهای و جاده سولقان و ارزیابی
درست و دقیق آن از دیگر اقدامات است.در این دامنهها، میانگین بارش سالانه بیش از
350 میلیمتر و یخبندان فصلی و قطعی است.بیشترین قسمت منطقه بین 30 تا 45 درجه شیب
دارد.شکستگیهای شیبدار تند منطقه بدون شک اهمیت زیادی دارد.در شیبهای 15 تا 45
درجه فروریختن ناگهانی، ریزش خرده سنگ، واژگونی قطعه سنگ و سقوط سنگ زیاد مشاهده
میشود.کاهش مقاومت مواد بیشتر بر اثر هوازدگی و افزایش حجم، آماس پذیری، زدوده شدن
سیمان بین ذرهای و لایهای و متورم شدن به وسیله یخ و شستشو توسط آب میباشد.اغلب
مواد تحکیم نیافته در سطح دامنه از طریق فعالیت درزهها در حال افزایش است.در این
منطقه درزهها اهمیت زیادی در تولید اشکال ایفا میکنند.
خلاصه ماشینی:
"عمدهترین عاملهای حرکت بخشی به هر یک از چهرههای فوق را میتوان تحقیق متفاوت زمینلرزه(بربریان، قریشی و ارژنگ، 1364)، حذف تکیهگاههای جانبی یا حایل زیرین، زیربری توسط جریانهای آبراههای عمود بر جاده سولقان، فرسایش بین درزهای، بریدگیها و حفاریهای مصنوعی، افزایش بار مواد(تراکم مواد درزهای یا سنگی، تراکم برف)، فشار مصنوعی(به خصوص در وضعیت کنونی که فاز یک و دو آزادراه تهران- شمال در دست اجرا است)، عبور دایم وسایل نقلیه سنگین(به خصوص در فعالسازی بخشهایی از مواد منفصل دامنه که نزدیک به جاده میباشد)، تنشهای زیرساخت لایههای خاکی و سنگی زیرین در منطقه بیان کرد.
در مجاور گسله امامزاده داوود درزهها متراکمتر مشاهده میشوند که هر جا که تراکم گسلی در سطوح دامنهای بالادست جاده بیشتر است دامنه، ناپایدارتر ظاهر شده و از این جهت خطر حوادث جادهای ناشی از درزههای متراکم نیز افزایش مییابد.
از این رو با توجه به این که منطقه از دیدگاه زمینشناختی گسترهای است فعال و به شدت لرزهخیز همانگونه که در تاریخ پرمخاطره آن نشان میدهد و با توجه به این که در آینده گستره تهران و شهرهای اطراف شاهد زمینلرزه شدید خواهد بود لذا بر مسؤولین و مردم است که در خصوص ساخت وساز در امتداد این راه و روی دامنههای مشرف به آن مثل سرپناه نه چندان مقاومی که در روی خط الرأس مواد منفصل شمال آبشار احداث شده است، خودداری کنند و یا حداقل رعایت نکات ایمنی و مهندسی را در برابر خطرات دامنهای بنمایند."