چکیده:
این پژوهش در پی مطالعه و بررسی تأثیر انقلاب اسلامی در ارتقاء ابعاد، مؤلفهها و منابع سرمایه اجتماعی و تکامل آن به شکل و ساختار اعتماد اجتماعی، مشارکت سیاسی، مشارکت مذهبی، انسجام اجتماعی و در نتیجه، همبستگی و پیوندهای اجتماعی مبتنی بر مردمسالاری دینی در قالب جمهوری اسلامی ایران است. انقلاب اسلامی در عین حال که برخی از مؤلفههای سرمایه اجتماعی قبل از انقلاب را کمرنگ کرد، به بازتولید نوعی سرمایه اجتماعی جدید انجامید که مبتنی بر ارکان معرفتی و اجتماعی مردمسالاری دینی است. هدف از تحریر مقاله بررسی چگونگی تأثیر انقلاب اسلامی در ارتقاء سرمایه اجتماعی و شکلگیری مردمسالاری دینی در ایران است.
this article tries to study and analyses the effect of Islamic republic in enhancement of social capital and its evolution in the shape of social trust، political participation، religious participation، social cohesion and social solidarity based on religious democracy in the framework of Islamic republic. The goal of article is to review the impact of Islamic revolution in enhancing social capital and accomplishment of religious democracy.
خلاصه ماشینی:
بـر خـلاف دو دیدگاه قبل که سرمایه اجتماعی را متغیر مستقل میدانسـتند، ایـن دیـدگاه آن را متغیـر وابسـته نامیده و معتقد است عملکرد گروه های اجتمـاعی بـه بسـتر نهـادی جامعـه ای کـه در آن مقـیم هستند، بستگی دارد و وجود شرایطی از قبیل اعتماد عمومی در جامعه موجب دستیابی به نـرخ رشد اقتصادی بالا و خارج از انتظار برای آن جامعه خواهد شـد.
از تغییـرات قابـل توجـه دهـه اول انقـلاب اسـلامی میتوان به مواردی چون انبساط سریع و فراساختاری دایره منقـبض قـدرت ، افـت شـدید تشریفات و پرستیژ قدرت سیاسی، تقدم جمـع گرایـی بـر فردگرایـی، گـرایش شـدید بـه سبقت جویی اخلاقی، رواج بی تفاوتی به ارزش گذاری های مادی، تقدم گرایـی فرهنگـی در کلیه عرصه های نظام اجتماعی، اعتماد به تعاون ، اعتماد روزافزون بـه ارتباطـات سـنتی و تقویت طبیعی آن ، انتظام اجتماعی در قالب رشد گـرایش بـه ادغـام و مقاومـت در برابـر تفکیک های شناختی رایج در سایر جوامع ، انتظام سیاسی در قالب رابطه مستقیم رهبران و مردم ، انتظام اقتصادی بر مبنای گزینش گرایی فرهنگی، الگوپردازی مقاومت در حوزه هـای مختلف بر اساس فرهنگ عاشورایی، تجربه باواسطه دشمنی ها از طریـق جنـگ و تحـریم اقتصادی و فنی اشاره کرد (عیوضی، ١٣٨٨: ١٣٢).
پیوند دین و سیاسـت و ارائه الگوی نوین برای مردم سالاری دینی، رشد سیاسی و آگاهی عمومی مـردم ، شکسـت ابهت قدرت های سلطه گر غرب و شرق ، عدم سلطه پذیری و نفـی هـر گونـه سـلطه جـویی، ترسیم چهره ای صلح طلبانه از اسلام با اثبات مظلومیت مردم ایران در جریان جنگ تحمیلی و سـایر تهاجمـات و طـرح سیاسـت تشـنج زدایـی در سـطح دولـت هـا را مـی تـوان از دیگـر دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی دانست (منصوری، ١٣٨٧: ٢٥٩ و ٢٥٨).