چکیده:
این مقاله تأملی دارد بر تبیین کودکآزاری و راههای مبارزه با آن توسط قانونگذار ایران، بهویژه بر اساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان (مصوب 1381). مفهوم کودک آزاری رابطه تنگاتنگی با عادات و فرهنگ جوامع دارد. در تبیین دوره کودکی و زمان آغاز بزرگسالی و نیز در شناخت وجوه تمایز کودک آزاری از اعمال شیوههای تربیتی، مانند تنبیه، لازم است قانونگذار در ارتباط تنگاتنگ با نظر عرف حرکت کند. گرچه تنبیه یکی از حقوقی است که در زمینه تربیت اطفال برای والدین مقرر شدهاست، این به معنای توجیه و یکی پنداشتن آن با کودکآزاری نیست. عدم پیشبینی ضمانت اجرایی مناسب برای کودک آزاری در ماده 2 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، ایرادات اساسی به مجازاتهای مقرر شده در ماده 4 این قانون، عدم تطابق حکم ماده 8 این قانون با روال قانونگذار در سایر قوانین جزایی و ابهام قانونی مربوط به مفهوم «حدود متعارف تنبیه و تأدیب» از جمله ایرادات قانون حمایت از کودکان و نوجوانان است. الحاق عبارت «هر گونه آزار جسمی یا روحی طفل» به موارد سلب حضانت از والدین در ماده 1173 قانون مدنی، پیشبینی ضمانت اجرا برای ماده 1178 قانون مدنی و ایجاد دفتر حمایت از کودکان در مراجع قضایی و حمایت از اطفال بزهدیده در مرحله بعد از وقوع جرم از جمله پیشنهادات این پژوهشاند.
خلاصه ماشینی:
عدم پیشبینی ضمانت اجرایی مناسب برای کودک آزاری در ماده 2 قانون حمايت از کودکان و نوجوانان، ایرادات اساسی به مجازاتهای مقرر شده در ماده 4 اين قانون، عدم تطابق حكم ماده 8 این قانون با روال قانونگذار در ساير قوانین جزایی و ابهام قانونى مربوط به مفهوم «حدود متعارف تنبيه و تأديب» از جمله ایرادات قانون حمایت از کودکان و نوجوانان است.
بر اساس اين دو ماده، اقسام كودکآزارى که از نظر مقنن جرم و قابل مجازات مىباشد عبارتند از: ـ ماده4 قانون حمايت از کودکان و نوجوانان میگويد: «هر گونه صدمه و آزار و اذيت و شكنجه جسمى و روحى كودكان و ناديده گرفتن عمدى سلامت بهداشت روانى و جسمى و ممانعت از تحصيل كودكان، ممنوع و مرتكب به سه ماه و يک روز تا شش ماه و يا ده ميليون ريال جزاى نقدى محكوم مىگردد».
هـ ـ مجازات مقرر در ماده 4 يعنى سه ماه و يک روز تا شش ماه حبس يا تا ده ميليون ريال جزاى نقدى كه تنها يكى از آنها در مورد مجرم قابل اعمال است، واجد دو ايراد اساسى است: اولاًـ با توجه به اينكه اين مجازات براى هر نوع صدمه و آزار جسمى و روانى پيشبينى شده، ممكن است بين آزار وارد شده به كودک و مجازات تعيينى از سوى محاكم تناسبى نباشد، بدين معنا كه ممكن است براى آزار بسيار شديد، دادگاه تنها مجازات جزاى نقدى ناچيزى را در نظر بگيرد؛ ثانياًـ اختيار محکمه در تعيين جزاى نقدى آن هم از يک ريال مغاير با فلسفه ايجادى قانون حمايت از كودكان و نوجوانان است.