خلاصه ماشینی:
"پس از در گذشت آخوند خراسانی،شیخ آقا بزرگ راهی کاظمین شد،در آنجا به تشویق و کمک استاد سید حسن صدر به تتبع و تحقیق پرداخت و برای آنکه فراغت بیشتری داشته باشد به شهر سامرا رفت تا از محضر درس میرزا محمد تقی شیرازی-که حوزهء تدریس خویش را در آن شهر قرار داده بود-استفاده کند و کار تهیهء کتابشناسی عظیم الذریعه را آغاز نماید.
بسیاری از شیوخ برادران اهل سنت نیز به شیخ آقا بزرگ اجازهء روایت دادهاند،استاد حکیمی نام تنی چند از علمای بزرگ را که به شیخ آقا بزرگ اجازه روایت دادهاند،این چنین ذکر میکند: «حاج میرزا حسین نوری،سید محمد علی شاه عبد العظیمی،شیخ علی خاقانی،شیخ محمد صالح آل طعان بحرانی،شیخ موسی بن جعفر کرمانشاهی، سید ابو تراب خوانساری،شیخ علی کاشف الغطاء(پدر علامه شیخ محمد حسین کاشف الغطاء)،سید ابو محمد حسن صدر،شیخ محمد علی ازهری مکی مالکی(رئیس مدرسین مسجد الحرام،مکه)،شیخ عبد الوهاب شافعی (امام جماعت مسجد الحرام)،شیخ ابراهیم بن احمد حمدی(از عالمان مدینه)،شیخ عبد القادر خطیب طرابلسی(مدرس حرم شریف)،شیخ عبد الرحمن غیش حنفی-مدرس جامع الازهر و امام مسجد رأس الحسین ع-».
استاد محمد رضا حکیمی دربارهء سابقهء اقدام به تألیف الذریعه به نقل از استاد عبد الرحیم محمد علی(نویسنده کتاب شیخ الباحثین آقا بزرگ الطهرانی)مینویسد:علت تألیف الذریعه، کار جرجی زیدان(متوفی به سال 1914 م)مورخ معروف مصری بود.
در مورد کمرویی و خجالتی بودن ایشان و در عین حال حرمت نهادن به مهمان،علینقی منزوی،فرزند ارشد آقا شیخ چنین نقل میکند:«به خاطر دارم به سال 1325 شمسی مرحوم پدرم صاحب الذریعه که به تهران آمده بود موقتا در خانهء مرحوم آل احمد طالقانی-پدر مرحوم جلال آل احمد که پسر دختر خواهر مؤلف الذریعه است-واقع در کوچهء پاچنار خیابان خیام منزل کرد."