چکیده:
چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجری تا به امروز، چالشبرانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهلبیت (علیهمالسلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهشهای بسیاری از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگیهای انبیا (ع) و ارزیابی امامت بهعنوان پشتوانه و قرین رسالت در قرآن، و نیز با توجه به نقش اساسی اسبابالنزول در تفسیر آیات و بیان بروز اختلاف دربارۀ نزول آخرین سوره و آخرین آیۀ قرآن، شأن نزول آیات غدیر را در حوزۀ تفسیر و تاریخ و حدیث فریقین نقد و بررسی علمی کنیم و فضای مناسبی را فراروی تفسیر این آیات فراهم سازیم.
خلاصه ماشینی:
با آن که صدها حديث در جوامع حديثي عامه دربـارة جريـان غـديرخم وجـود دارد و علي رغم اين که برخي از آن ها نصّ در نزول آية اکمال در روز غدير، پس از مراسم بيعت با اميرالمؤمنين (ع ) بوده و نيز اغلب آن ها بر اين امر که بعد از آن ديگر آيه اي دربارة حـلال و حرام نازل نشده و آية اکمال ، آخرين وحي الهي است ، تصريح دارند١٤، ولي با وجود ايـن ، بيشتر آنان به پيروي از ادعاهاي ضدّ و نقيض برخي از صحابه ، نزول آية اکمال را مربوط به روز عرفه دانسته و تاريخ نزول قرآن کريم را تحريف کرده اند که در اين زمينه ، با برخـي از ديدگاه هاي اهل سنت در همين مقاله آشنا شديم و براي جلوگيري از اطالـة کـلام ، مطالعـة بقيه را به خوانندگان گرامي وامي نهيم .
درحقيقت ، خود خليفه نيز با آن که مي دانست آية اکمال در روز غـدير و دربـارة ولايـت علـي (ع )، پـس از مراسم بيعت با وي نازل شده است ١٦، به دلايل سياسي ، پيوسته آن را انکار مي کرد و به روز عرفه نسبت مي داد؛ متأسفانه برخي علماي عامه نيز با توجه به همين دليل هاي سياسي ، قول وي را حتي بر نصّ قرآن هم مقدم داشته اند که از آن جمله است : سيوطي در کتاب الاتقـان (١/ ٧٥) و الدرالمنثور (٢/ ٢٥٩)، ابن کثير در تفسير خود (٢/ ١٤) و طبري در تفسـير خـود (٤/ ١١١) و در مختصر تاريخ دمشق (٣٠٩/٤/٢) و ...