چکیده:
قرآن کریم در آیات ٧٨ تا ٨٠ سوره«یس » و آیات آغازین سوره«حج » برای آگاهی دادن به مساله معاد و دلیل آوردن بر اثبات آن، و در آیات آغازینسوره «المومنون » برای بیان مبدا و ابتدای خلقت انسان،با بیانی شیوا و دقیق به سیر تکاملی انسان پرداخته و مراحل مختلـف آن را بیان داشته است .ما نیزبـا استفاده از کلام الهـی ـ خصوصا آیات آغازین سورهمبارکه یس ـ مساله پیدایش انسان و سیر تکاملی خلقت او را به ترتیب و در طی مراحل مختلف یادآور می شویم . خداوند در آغاز نـوع انسـان اولیه را خلق کـرد و سپس نسـل وی را از نطفه همـان انسان بیافرید؛تا بدینسان،مراحل حیات آدمی پس از خلق ادامه یابد.این بیان، جوابی است دینی در رد شبهات داروین و پندار کسانی که اجداد انسان را موجودات تک سلولی و آدمی را از نسل میمون می پندارند. انسان پس از خلقت ،با تـوجه به دارا بودن فطرت اجتماعی،مدتـی را در این دنیاسپری کرده و پس از آن در اثر مرگ ،روح او به دیاری دیگر به نام «برزخ »کوچ می کند.روح آدمیان در عالم«برزخ » که«عالم مثال» نیز نام دارد بسته به اعمال خود در دنیا،یا متنـعم است و یا معـذب ،و در آن جا به حیات خـود ادامه می دهد؛از آن جـا کـه اصالت انسان به روح اوست ،با فرا رسیدن مرگ تنها نحوهارتباط روح با بدن قطع می شود.با برپایی معاد در جریان سیر حـیـات،عـلاوه بر روح ،جسم انسان نیـز مواخذه می شود.
خلاصه ماشینی:
روح آدميان در عالم«برزخ » که«عالم مثال» نيز نام دارد بسته به اعمال خود در دنيا،يا متنـعم است و يا معـذب ،و در آن جا به حيات خـود ادامه مي دهد؛از آن جـا کـه اصالت انسان به روح اوست ،با فرا رسيدن مرگ تنها نحوهارتباط روح با بدن قطع مي شود.
با توجه به اهميت موضوعـ پيدايش و سير تکميلي انسان ـدر جهت شناخت انسان، تلاش بر آن است تا با نگاه بـه بـرخي آياتسورهمبـارکه«يس » و ديگر آيات قـرآن،درباره بخشي از معارف مربوط به انسان و مسائل محوري آن،از جمله نحوه آفرينش او،زندگي اجتماعي،مرگ و منازل پس از آن همانند برزخ و قيامت ،به روش توصيفي در مراجعه به آثار ارزشمند مفسرين بيان شود.
٣ اگرچه قرآن کريم به طور صريح ،متعرض اين نشده که پيدايش انسان در زمين ،منحصر در هميـن دوره حاضر است که ما در آن قـرار داريم و يـا دورههاي متعددي داشتـه و دوره مـا انسان هاي کنوني آخرين ادوار آن است ،ولي ظاهرا از بعضي روايات و آيات استفاده مي شود که پيش از خلقت آدم ابوالبشر (ع) انسان هايي ـ موجوداتي ـ در زمين زندگي مي کرده اند.
١٢ همچنين علامه طباطبايي ذيل آيه ٥٩ از سوره آل عمران درباره عظمت آفرينشنخستين انسان مي نويسد:اگر مـراد از خلقت از خاک،منتهي شدن آفرينش آدم به خاک بـاشـد، همان طور که همه جان داران متـولد از نطفه نيز خلقتشان منتهي به زمين مي شـود،در اين صورت ،معناي آيه چنين مي شود که صفت حضرت عيسي (ع)،که پدر ندارد،مانند صفت آدم است که خلقتش منتهي به خاک مي شود؛چنان که همه مردم نيز چنين هستند.