چکیده:
هدف: بهدلیل نبود شواهد جامع دربارۀ وضعیت جذب اعتبار پژوهشی در ایران، مقالۀ حاضر به بررسی وضعیت جذب اعتبارات پژوهشی در میان سازمانها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی ایران اختصاص یافته است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیل انتشارات از روشهای رایج علمسنجی است. دادههای تولیدات علمی ایران از نمایهنامۀ استنادی علوم گردآوری و به کمک روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. یافتهها: بیش از سی درصد مقالات ایرانی با حمایت مالی منتشر شدهاند که بیش از سهچهارم آنها را سازمانهای داخلی و کمتر از یکچهارم را سازمانهای خارجی تأمین اعتبار کردهاند. در میان سازمانهای داخلی، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین مقالات ایران را حمایت مالی کردهاند و در جذب اعتبارات خارجی و همچنین در همکاری با سازمانهای خارجی برای حمایت مالی مقالات، بیش از همه موفق بودهاند. نیاز به تلاش بیشتر سازمانها و مؤسسات ایرانی برای جذب اعتبارات خارجی همچنان احساس میشود. با توجه به بالا بودن هزینههای پژوهش و رشد روزافزون بهای ابزارهای علمی در بسیاری از حوزههای موضوعی، جذب اعتبارات خارجی و همچنین همکاری با سازمانهای خارجی در تأمین اعتبارات مالی راهکار مناسبی برای رفع کمبود بودجۀ تحقیقاتی محسوب میشود.
خلاصه ماشینی:
در ميـان سازمان هاي داخلي ، دانشگاه تهران و دانشـگاه آزاد اسـلامي بيشـترين مقـالات ايـران را حمايـت مـالي کرده اند و در جذب اعتبارات خارجي و همچنين در همکاري با سازمان هـاي خـارجي بـراي حمايـت مالي مقالات ، بيش از همه موفق بوده اند.
از اين رو، پژوهش حاضر در نظر دارد با بررسي پژوهش هاي بين المللي ايران در نمايه نامۀ استنادي علوم طي سال هاي ٢٠٠٨ - ٢٠١١، وضعيت جذب اعتبارات پژوهشي در توليدات علمي کشور را بررسي کند.
وضعيت مشارکت سازمان ها و مؤسسات داخلي و خارجي در تأمين اعتبار پژوهشي ايران مقالات تأمين اعتبارشده سازمان هاي تأمين اعتبارکننده (رجوع شود به تصویر صفحه) شايان ذکر است که در بسياري از مقالات بيش از دو سازمان در تأمين اعتبـار مـالي مشـارکت داشته اند که در برخي موارد همکاري بين سازمان هاي خارجي و داخلـي صـورت گرفتـه اسـت .
نتايج آزمون تعقيبي براي مقايسۀ ميانگين پژوهش هاي تأمين اعتبارشدة داخلي، خارجي و داخلي - (رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتيجه گيري يافته هاي به دست آمده نشان داد که بيش از سي درصد مقالات ايرانـي (٣٤/٣ درصـد) بـا حمايـت مالي منتشر شده اند.
اين نتايج نشان مي دهد که پژوهش هاي دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشـکي شـهيد بهشـتي بيشتر از طريق همکاري سازمان هاي داخلي و خارجي تأمين اعتبار شده است .
همچنين نتايج نشان داد که بين پـژوهش هـاي تـأمين اعتبـارشـدة داخلـي، خـارجي و داخلـي - خارجي سازمان ها و مؤسسات آموزشي و پژوهشي تفاوت معناداري وجود دارد، به طوريکه اکثـر پژوهش هاي آنها از طريق بودجۀ داخلي تأمين اعتبار شده است و اين سـازمان هـا کمتـر بـه جـذب اعتبارات خارجي و داخلي - خارجي پرداخته اند.