چکیده:
یکی از مبهمترین مقولهها در تاریخ ایران، تاریخ دقیق آغاز و انجام حکومت دو سلسله اشکانیان و ساسانیان است. چنان به
نظر میرسد که یکی از دلایل باقی ماندن این ابهام آن است که تاکنون هیچیک از محققان تاریخ ایران (اعم از ایرانی و فرنگی) به اسناد
عصری دوران این دو سلسله توجه نداشتهاند، و احتمالا اگر هم توجهشان بدانها جلب شده، به واسطه عدم آشنایی ایشان به
مختصات تقویمهای رایج در ایران و اصول محاسباتی استخراج آنها، از پرداختن به آن اسناد، به عنوان یک منبع تاریخی، طفره
رفتهاند. در این مقالت، با عنایت به اسناد عصری و سنوات یاد شده در آنها، کوشش بر این است تا تاریخ دقیق تأسیس حکومت
اشکانیان و سال فروافتادنشان توسط ساسانیان، به وضوح تمام نشان داده شود.
خلاصه ماشینی:
"ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، در کتاب «مروج الذهب و معادن الجوهر» که میان سالهای 300 ـ 350 هجری قمری تألیف کرده، مینویسد: «ابوعبیده معمر بن مثنی، از عمر کسری ـ از کتاب اخبار فرس وی ـ نقل کرده که گفته است: اول پادشاه از ملوکالطوایف، اشک پسر اردوان پسر اشکان پسر آس جبار پسر سیاوش پسر کیکاوس شاه بود که ده سال پادشاهی کرد.
اسنادی که ارائه شد، همگی حکایت از آن دارد که عیسی در سال 65 اسکندری ظهور کرده است که «تقویم شاهی» بدان مبدأ تأسیس شده است: [به تصویر صفحه مراجعه شود] و حال آنکه چنانکه در مقالت «تاریخ دقیق تأسیس حکومت ساسانیان در ایران» به محاسبه و جدول و به استناد مدارک نشان دادم، مبدأ تقویمی که اکنون از آن به «میلادی» تعبیر میکنیم، و عموما آن مبدأ را از سال اول تولد عیسی تلقی میکنند، در سال 313 اسکندری گذاشته شده است: [به تصویر صفحه مراجعه شود] در این صورت، میان آن عیسی که اسناد ارائه شده حکایت میکنند با آن عیسی که تقویم میلادی، ظاهرا به هنگام تولد او مبدأ شده است، 248 سال فاصله است: [به تصویر صفحه مراجعه شود] به عبارت دیگر، آن عیسی که تقویم میلادی به سال تولد او مبدأ شده 248 سال بعد از آن عیسی که به دوران حکومت شاپور اشکانی اعلام رسالت کرد و تقویم شاهی به ظهور او تأسیس شد، ظهور کرده است."