چکیده:
مراسلات بزرگان هر ملت علاوه بر آنکه بخشی از میراث ادبی تاریخی آن قوم است، حاوی نوعی سبک ادبی است که در
سبکشناسی ادب فارسی از آن به اخوانیات، دیوانیات و سلطانیات تعبیر کردهاند. نامههای عباس اقبال مورخ، محقق و ادیب، که در
این نوشته از آن یاد خواهد شد، از زمره اخوانیاتی است که در دو بخش مباحث کتابشناسی و مسائل اداری و دانشجویی قابل مطالعه
است.
خلاصه ماشینی:
"» (1) یا در نامهای که امیر نظام گروسی به میرزا عباس خان قوامالدوله نوشته ضمن اینکه دوستانه است، مسائل سیاسی و مملکتی نیز مطرح شده است: « و اینکه فرموده بودید تمام آذربایجان را میخورم و لقمهای از آن به دهن جناب عالی نمیاندازم بنده میدانم که دهن جناب عالی را باید دوخت اما به ولایت مطلقه علی علیهالسلام که خود من آش نخورده دهن سوختهام و بالفرض که این طور نباشد و تمام آذربایجان را بخورم، در صورتی که جنابعالی تمام ایران را بلع میفرمایید، بگذارید من هم شاگرد مدرسه جنابعالی باشم و تمام آذربایجان را بخورم، دیگر از جان من چه میخواهید؟» (2) در دوره معاصر نیز اخوانیات شهریار به ابوالحسن صبا و نیما یوشیج شایان توجه است.
آیا اجازه میفرمائید که جدیت مخصوص و لطف قطعی حضرت والا را راجع به این موضوع تمنا نمایم؟ ارادتمند بهرامی مقام منیع وزارت جلیله معارف و اوقاف دامت شوکته (1) بر حسب امر آن مقام منیع آقایان معلمین فارسی و تاریخ و عربی و حکمت شعب ادبی مراجعه به فهرست کتابخانه معارف نموده و دویست و نود جلد کتاب که در دو درجه اول محل احتیاج آقایان معلمین و محصلین است، در صورت جداگانه استخراج کردند که فدوی دو هفته قبل حضورا تقدیم گردید.
قربانت، عباس اقبال طهران، 19 بهمن 1315 حضرت آقای حاج میرزا ابوعبدالله زنجانی دوست علامه ارجمندم، اگرچه به ظاهر سالهاست که از درک فیض محضر شریفعالی و حضرت فاضل فرجاد آقای شیخالاسلام مدظلهالعالی محروم ماندهام، ولی این جریان در بنیان ارادت قویم فدوی تزلزلی راه نداده و کماکان سر بر خط اخلاص و صفا داشته و دارم و سوابق مراحم وجود محترم آن دو مخدوم معظم همواره به یاد خاطر ضعیف ارادتمند بوده و خواهد بود."