چکیده:
یکی از نابهنجاریهای بازار سرمایه، نابهنجاری اقلام تعهدی است. این نابهنجاری به رابطه منفی اقلام تعهدی و بازده آتی سهام اشاره دارد. دو دیدگاه رفتاری و دیدگاه انتظارات عقلایی در تشریح این نابهنجاری معرفی شده است. پژوهش حاضر، با تجزیه نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام، این دو دیدگاه را در یک چارچوب یکپارچه بررسی میکند و به دنبال این است که کدام یک از دو دیدگاه مذکور ارتباط بیشتری با نابهنجاری اقلام تعهدی دارند. در این مطالعه، براساس مبانی نظری و پیشینه پژوهش، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار (B/M) به دو جزء نسبت ارزش دفتری به ارزش ذاتی (B/V) و نسبت ارزش ذاتی به ارزش بازار (V/M) تجزیه شده است. جزءB/V نماینده تغییرات نرخ تنزیل و سرمایهگذاری مرتبط با رشد شرکت (ریسک و رشد) و براساس دیدگاه انتظارات عقلایی، و جزء V/M نماینده قیمتگذاری نادرست سرمایهگذاران و براساس دیدگاه رفتاری است. نتایج حاصل از بررسی هشتاد شرکت طی سالهای 1381 تا 1388 در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان میدهد که B/V و V/M بر اقلام تعهدی تاثیر منفی و معنیدار دارد. علاوه بر این، در بورس اوراق بهادار تهران نابهنجاری اقلام تعهدی وجود دارد. این نابهنجاری با جزءB/V ارتباط معنیدار دارد؛ در نتیجه علت ایجاد نابهنجاری اقلام تعهدی، ریسک و رشد است.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از بررسی هشتاد شرکت طی سالهای 1381 تا 1388 در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان میدهد که B/V و V/M بر اقلام تعهدی تاثیر منفی و معنیدار دارد.
نابهنجاری اقلام تعهدی، ارزش ذاتی، بازده تعدیل شده براساس اندازه سهام مقدمه بازار کارای سرمایه، بازاری است که در آن قیمت اوراق بهادار منعکسکننده تمامی اطلاعات موجود در دسترس است و سرمایهگذاران بهطور منطقی به اطلاعات جدید واکنش نشان میدهند.
از جمله این نابهنجاریها، نابهنجاری اقلام تعهدی 4 معرفی شده توسط اسلون (1996) است که به ارتباط منفی بین اقلام تعهدی و بازده آتی سهام اشاره دارد.
در ادبیات حسابداری و مالی، دو دیدگاه رفتاری 5 و انتظارات عقلایی 6 برای تشریح منابع نابهنجاری اقلام تعهدی مطرح شده است.
در هر دو دیدگاه، از نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار 9 (B/M) به عنوان معیاری برای تشریح نابهنجاری اقلام تعهدی استفاده شده است.
در این Intrinsic Value Capital Asset Pricing Model Market Anomalies Accrual Anomaly Behavioral View Rational Explanation View Mispricing Risk/Growth Book-to-Market Value Ratio مدل، ریسک سیستماتیک به عنوان تنها عامل تبیین رفتار بازده سهام شناخته شده است؛ ولی نتایج پژوهشهای مختلفی، نظیر: باسو (1997) ]8[، فاما و فرنچ (1992) ]14[، اسلون (1996)]24[ و برادشاو (2006) ]10[ نشان داد که علاوه بر ریسک، متغیرهایی نظیر نسبت سود به قیمت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و اقلام تعهدی نیز با بازده سهام رابطه دارند.
از جمله نابهنجاریهایی که در سالهای اخیر در بازار سرمایه مطرح شده است، ارتباط منفی بین اقلام تعهدی با بازده آتی سهام است که نابهنجاری اقلام تعهدی نام دارد.