چکیده:
از آنجایی که قیمتگذاری محصولات کشاورزی از اهمیت ویژهای در تصمیمگیری برای
تولید در بخش کشاورزی برخوردار است، در این تحقیق سعی شده است با توجه به محدودیت
منابع تولید، خصوصا آب و زمین، میزان دسترسی به آرمانهای سطوح بالای تصمیمگیری
(دولت) و سطوح پایین (کشاورزان) را ارزیابی نماییم.
با تلفیق آرمانهای سطوح پائین (کشاورزان) و بالای بخش در سطح کلان، مدلی کمی تحت
عنوان برنامهریزی آرمانی، در 28 استان کشور طراحی شده تا میزان دسترسی به
آرمانهای ملی همانند خودکفایی، امنیت غذایی، تولید و جهش صادراتی ارزیابی شود.
همچنین سطوح بهینه کشت و قیمتهای کارا برای هشت محصول استراتژیک و در 28 استان
کشور در چارچوب مدل، مورد بازنگری قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد الگوی کشت
موجود و قیمتهای فعلی در اغلب استانهای کشور کارا و بهینه نیست و با اصلاح الگوی
کشت و تغییر در الگوی قیمتگذاری فعلی میتوان میزان دسترسی به آرمانهای ملی و
استانی را بهبود بخشید.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به آنکه عملیات اجرایی در بخش کشاورزی و تعیین الگوی کشت توسط کشاورزان صورت میپذیرد و یکی از فاکتورهای تأثیرگذار بر نوع و ترکیب تولیدات کشاورزی عامل قیمتی است، در این تحقیق تعیین الگوی بهینه کشت و ترکیب تولید محصولات استراتژیک زراعی با اهداف متفاوت طراحی و حل گردیده که سطح اول آن طراحی و حل مدل برنامهریزی خطی با هدف حداکثرسازی سود در تک تک استانهای مختلف کشور و سطح دوم آن طراحی و حل مدل به صورت ملی با هدف حداکثرسازی تولید محصولات استراتژیک زراعی با اولویت گندم، برنج و دانههای روغنی است که به صورت کامل در قسمتهای بعدی مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
نتایج حاصل از حل مدل فوقالذکر تحت دو سناریو به شرح جدول ذیل میباشد: جدول شماره 2 ـ قیمت در سناریوهای مختلف قیمت در سناریوی شماره 2 قیمت سناریوی شماره 1 قیمت در سال 79 محصولات 84/1666 74/1149 875 گندم 93/815 84/702 694 جو 19/6397 24/1999 2300 برنج 82/615 41/298 225 چغندرقند 22/2132 50/1165 1818 دانههای روغنی 61/574 96/575 775 ذرت دانهای 71/1063 01/726 380 سیبزمینی مأخذ: یافتههای تحقیق جمعبندی و ملاحظات همانطوریکه در توصیف مدلها اشاره شد، با نگاهی به نتایج مدلهای ارائه شده، میتوان به این نتیجه رسید که در اغلب استانهای کشور، الگوی کشت، تولید و میزان سودی که از واحدهای بهرهبرداری به دست میآید، بهینه نیست و با تغییر در الگوی کشت متناسب با جداول ارائه شده در هر بخش میتوان با توجه به اهداف دولت و بهرهبرداران بخش کشاورزی در استانهای مختلف کشور و با تخصیص مجدد منابع، بر کارآیی استفاده از منابع افزوده و میزان دسترسی به اهداف دولت و بهرهبرداران را ارتقاء داد."