خلاصه ماشینی:
">ترجمهء انگلیسی تفسیر طبری بهاء الدین خرمشاهی محمد بن جریر طبری(224-310 ق)از ائمهء علوم نقلی(تاریخ،تفسیر،علم قرائت،حدیث،فقه،عربیت و ادبیت)در قرن سوم هجری است.
»7 حاجی خلیفه(متوفی 1067 ق)در کشف الظنون اقوالی از سیوطی و نووی را دربارهء این تفسیر نقل میکند و سپس مینویسد«ابوحامد اسفراینی گفته است:اگر کسی برای به دست آوردن نسخهای از تفسیر طبری به چین سفر کند،راه دوری نرفته است.
»8محمدحسین ذهبی فصلی از کتاب التفسیر و المفسرون را به ارزیابی و معرفی این تفسیر اختصاص داده است و از جمله دربارهء آن مینویسد:«آنچه ابن جریر از اقوال مفسرین پیشین در کتابش جمع کرده،و آنچه از مکتب تفسیری ابن عباس و ابن مسعود و علی بن ابیطالب و ابی بن کعب برای ما نقل کرده،و آنچه از روایات ابن جریج و سدی و ابن اسحاق و جز آنان گرد آورده این کتاب را عظیمترین کتب مؤلفه در تفسیر به مأثور قرار داده است.
سپس بحثی در معرفی مفسران بزرگ بعد از طبری از جمله زمخشری، امام فخر رازی،قاضی بیضاوی،ابوعبد الله محمد بن احمد قرطبی-صاحب تفسیر الجامع الاحکام القرآن-، و جلال الدین سیوطی دارد.
بدینسان روشی که مترجم برای تلخیص ترجمهء طبری در پیش گرفته سنجیده و سودمند و به نفع خوشخوانتر شدن این تفسیر برای خوانندهء انگلیسی زبان است.
و از منابع جدید همان کتاب آقای علیاکبر شهابی که عمدتا مبتنی بر معجم الادباء یاقوت است،نیز:اعلام زرکلی،ریحانة الادب ،دایرة المعارف فارسی:«دایرة المعارف ملخص اسلام»(به انگلیسی)،مقدمهء ترجمهء جلد اول تفسیر طبری،به قلم محمدباقر خالصی(قم،دارالعلم،1364)،مقدمهء محمد پروین گنابادی بر جلد اول تاریخ بلعمی،و جدیتر از همه مقدمهء محمد روشن بر تاریخنامه طبری(تهران،نشر نو،1366،3 ج) 3."