چکیده:
دلیـل قـانون یـا دلیـل حکما یکی از ادله قدیمی در اثبات نبوت عامه اســـت . خلاصــه آن این اســت که انســان برای رســیدن به کمال نیازمند زندگی اجتماعی زندگی است ، لذا نیاز به قانون دارد تا اجتماع فرو نپاشد. این قانون باید وحیانی باشد وگرنه عدالت به دست نمی آید؛ درگیری و اختلاف بی پایان رخ می دهد و نسل بشر نابود می شـود، زیرا دانش بشـری همواره نقص نسـبی دارد و بشـر به مصـالح خود اشراف ندارد، لذا قانون بشری مورد احترام مردم نبوده و ضمانت اجرایی ندارد. برخی چون خواجه نصــیرالدین طوســی این دلیل را رد کرده اند. چنین نیســت که بشــری بودن قانون موجب نابودی نسـل شـده باشـد؛ مشـکل اختلاف در جامعه ، ضـمانت اجرایی و بی عدالتی ، حتی با وجود قانون وحیانی نیز رفع نشـده است . همچنین راه کارهایی برای ضـــمانت اجرایی قانون بشـــری و رعایت آن نیز در طول تاریخ در جوامع مختلف وجود داشته است . دلیل حکما اصلاحیه ای دارد به این صورت که اگر وحی نباشد، انسان مصالح دنیوی و اخروی خود را نمی فهمد، لذا اثبات عقلی زندگی پس از مرگ پیش فرض آن اســـت . دلیـل قـانون با بیان اخیر، همان دلیل هدایت است که از متقن ترین ادله در اثبات نبوت عامه است .
خلاصه ماشینی:
نبوت ، قانون ، عقل ، وحی ، لطف مقدمه آیا واقعا انسان بدون کمک وحی نمی تواند قانونی تدوین کند که نیاز جامعه را برآورده سـازد؟ آیا با مرور زمان امکان تکامل قانون بشـری وجود ندارد؟ آیا بدون وحی و حضور انبیا یا جانشـینان منصـوب آنها، زندگی انسان ها از هم می پاشد و نوع انسان هلاک می شود؟ آیا انسـان بدون وحی نمی تواند مصالح زندگی دنیوی خود را بیابد؟ آیا قانون الهی در رفع اختلاف انسـان ها و به کمال رسـاندن آنها توفیق داشته است ؟برای ضرورت بعثت انبیا یا اثبات نبوت ، ادله عقلی گوناگونی اقامه شـده اسـت .
(آل یاســین ،١٤١٣: ١٩٩) خلاصــه برهان این اســت که در جهان آفرینش همه موجودات به سـوی کمال خود هدایت می شـوند و انسـان نیز از این قاعده مســتثنی نیســت ، لذا به دلیل این که کمال او در گرو زندگی اجتماعی اســت ، برای رفع اختلاف و نزاع بین انســان ها نیاز به تدوین قانون می باشــد.
لازم است که این ناظر انسان باشد و آنها را وانگذارد تا اختلاف رخ ندهد و ظلم پیش نیاید، اما با این که ارسال رسل محال نیست ، چرا از طرف خداوند وقوعش ضــروری و حتمی اســت ؟ در ادامه ابن ســینا مطلبی را می گوید که از آن می توان به قانون اولویت تعبیر کرد: خداوند از نیازهای اولیه انســان مانند گودی کف پا غافل نبوده اســت ، لذا او از نیازی به این مهمی یعنی ارسال رسل که از گودی کف پا نیز مهم تر است ، غافل نخواهد بود.