خلاصه ماشینی:
درآمدی بر معماری و هنرهای زیبای تاجیکستان دکتر لقمان بایمتف نقاشی دیوار کاخ تصویر سربازان-موسیقی نوازان نخستین نمونههای آثار معماری تاجیکستان،متعلق به دوران عصر جدید حجر(هزارههای 3-6 قبل از میلاد)است.
در حدود هزارهی دوم قبل از میلاد در آسیای مرکزی گنبدها عمدتا از آجرهای خام ساخته میشدند و در ساختن گنبدها از پشم حیوانات و کاه فراوان استفاده میشده است.
شهرها دارای حصار، بناهای جمعیتی،کاخها و معابد بودند،چنان چه،دولت باستانی باختر،که تقریبا در نیمهی هزارهی اول قبل از میلاد در حدود تاجیکستان جنوبی و افغانستان شمالی تأسیس شده بود،از شهرهای زیبایی تشکیل میشده است.
چنان چه مجموعهی معماری معابد سکسان آخور(قرن 2 قبل از میلاد،در ناحیهی فرخار،تاجیکستان جنوبی)یکی از بهترین نمونههای دوران هلنیسم تاجیکستان به شمار میآید.
معابد زیادی از معماری دوران کوشانی مورد تحقیق قرار گرفته از جمله معابد سرخ کتل در سغد و خال چیان در ده نو(قرن اول قبل از میلاد)که از نمونههای معماری دوران کوشانی به شمار میآید.
شهرسازی قرون قبل از اسلام در منطقهی آسیای مرکزی با 2(الف)ستون چوبی روستای کوروت ویژگیهای خاص خود همراه بود، چنان چه،شهر پنج کنت قدیم از چهار قسمت تشکیل میشد:کهندز (محلهای مرکزی شهر)،شهرستان، ربض و حوالی بیرونی شهر،این شهر دارای دو معبد بزرگ بود.
چنان چه در تزیین مزار چهار کوه اسفره(تاجیکستان شمالی) تصویر حیوانات از قبیل مار،ماهی،انواع مختلف پرندهها،و موجودات خیالی محراب چوبی در روستای اسکادر بعد از فتوحات عرب،در آسیای مرکزی و ایران اصول جدید نقاشی به نام گیره گسترش پیدا کرد که این اصول عبارت از یک نقاشی هندسی مرکب بود.