خلاصه ماشینی:
"درویشی مستندات خود را،برجستهترین قدیمی ترین و سالخوردهترین موسیقیدانهای نواحی مختلف ایران میداند او سعی کرده با گفتوگو با همهی افراد درگیر در این حوزه اطلاعات و اجراهای آنها را به صورت صدا و تصویر ضبط کند به باور او،دایرة المعارف سازهای ایران بر آن نیست که سیر تکاملی و تاریخی سازها را بررسی کند،زیرا این کار نیازمند بررسی تمام سازهایی است که در روزگاران گذشته متعلق به فرهنگهایی بوده است که یا بخشی از آن و یا در دادوستد فرهنگی با ایران بودهاند درویشی اهمیت سازشناسی را این گونه بر میشمارد: -اینکه نام ساز،نام قطعههای تشکیل دهندهی ساز،نام مواد به کار رفته در ساختمان ساز،اصطلاحات محاورهای نوازندگان،نام مقامها و آهنگها، اصطلاحات مربوط به تکنیکهای اجرایی،قادرند زبان شناسان را در بررسی زبان و گویشهای رسمی و غیر رسمی اقوام گوناگون و پیگیری نقل و انتقال این واژهها از فرهنگی به فرهنگ دیگر یاری رساندند.
» بیتردید ردهبندی سازها مقولهای تثبیت شده نیست و در هر نقطهای از دنیا نمیتوان به یک ردهبندی مشخص استناد کرد و بر حسب نقاط مختلف میتوان طبقهبندی مشخصی تعریف کرد ردهبندی درویشی بیشک کاری است در خور و همین امر نیز باعث شد تا دایرة المعارف سازهای ایران در سال 2002 میلادی از سوی جامعهی بین المللی اتنوموزیکولوژی( MES )به عنوان کتاب برگزیدهی سازشناسی معرفی و جایزهی واکمن را از آن خود کند.
کتاب تحت این عناوین ارائه شده است: -لاسو،پاسترینا،لکنر و کاوالیدری(1600) -باخ،هندل،ویوالدی،تلمان(1750-1700) -هایدن،موتزارت،بتهوون(1810-1770) -شوبرت،بتهوون(1828-1800) -شومان(1850-1830) -ایران(1900-1600) -واگنر(1882-1857) -لیست(1885-1839) -از شوئنبرگ تا زمان حال(1914 به بعد) فصلهای کتاب،در ارتباط با تحول تاریخ موسیقی،بیان هارمونی را با 9 وضع متفاوت عرضه میکند که دو فصل اول به شرح روابط و قوانینی میپردازند که در دورانهای بعدی بیشتر و بیشتر به سبکهای شخصی تحول مییابند."