چکیده:
این پژوهش با هدف تعیین ماهیت احساس تنهایی معنوی – مذهبی و تهیه مقیاسی برای سنجش آن در دانشجویان بر پایه روش تحلیل عاملی اکتشافی صورت گرفت. برای تعیین روایی ابزار، گویه های اولیه که با استفاده از مبانی نظری و مقیاس های سنجش معنویت طراحی شده بودند، مورد ارزیابی 13 نفر از کارشناسان روان شناسی و 17 دانشجوی تحصیلات تکمیلی قرار گرفتند. پس از اصلاح، 605 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (355 زن و 239 مرد)، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه احساس تنهایی معنوی – مذهبی، با 49 گویه پاسخ دادند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس، به استخراج چهار عامل احساس تنهایی در ارتباط با اولیاء دین، ارتباط با معنای زندگی، ارتباط با خدا و عامل مثبت ارتباط با خود انجامید. همچنین ضریب اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ برای 44 گویه، 93/0 و ضرایب بازآزمایی عامل ها، به فاصله دو هفته، در دامنه 68/0 تا 91/0 به دست آمد که بیانگر اعتبار ابزار بود.
This research which seeks to clarify the meaning of spiritual-religious loneliness and develop a scale for measuring it among university students، is based on exploratory factor analysis. In order to determine the validity of the scale، the primary questions designed on the basis of the theoretical foundations and scales of spirituality measurement were evaluated by 13 BA students and 17 MA students of psychology. After making modifications، corrections، 605 students of Shahid Beheshti University (355 females and 239 males) who were chosen through convenience sampling filled out a questionnaire of 49 questions on spiritual- religious loneliness. The results of analyzing the constituents through main varimax rotation show that four factors of feeling of loneliness are involved: with relation to religion’s guardians، with relation to the meaning of life، with relation to God، and the positive factor of relation with oneself. Moreover، the reliability coefficient obtained through Cronbach alpha for 44 questions which was 0.93 and the test- retest coefficient of factors at a two-week interval which range between 0.68 and 0.91، indicate the validity of the scale.
خلاصه ماشینی:
"با اینکه در مراحل اولیه پژوهش رحیم زاده، برای ساخت پرسش نامه احساس تنهایی ایرانی، انجام فعالیت های مورد علاقه، که به نوعی می توان آن را اختصاص دادن وقتی به خود در نظر گرفت، نیز به عنوان یک پایگاه روانی معنوی مطرح می شود که فقدان آن نیز موجب بروز احساس تنهایی می شود، اما در فرم نهایی این پرسش نامه، در بررسی احساس تنهایی معنوی/ مذهبی، تنها به ارتباط فرد با خدا پرداخته شده است.
ابزار های مورد استفاده جهت تهیه پرسش نامه S-RLQ مؤلف نام ابزار تعداد ماده عوامل مایرز، خو و اسوارتبرگ (2002) پرسش نامه اولیه احساس تنهایی هستی گرا(ELQ-P) 32 تک بعدی لارنس (1997؛ برگرفته از صادقی، 1384) مقیاس تصور از خدا(GIS) 72 شش زیرمقیاس: حضور، چالش، پذیرندگی، خیرخواهی، تأثیرپذیری و مشیت الهی آذربایجانی (1387) مقیاس سنجش دینداری 70 سه زیرمقیاس: اخلاق، عقاید – مناسک و جهت گیری مذهبی اسلامی مظاهری، پسندیده و صادقی (1390) نوع رابطه با خدا 67 عامل اول: ایمان، با سه زیرمقیاس بیم، امید و محبت به خدا عامل دوم: کفر، با سه زیرمقیاس یأس، تجری و خصومت به خدا خوشاوی (1390) هویت دینی 31 سه زیرمقیاس: اعتقادات دینی، عواطف و احساسات دینی و انجام رفتارهای دینی صالحی (1374؛ برگرفته از قنبرزاده، 1387) احساس معنا بخش بودن زندگی 50 تک عاملی یافته های پژوهش جدول 3 نشان می دهد که بر پایه دو ملاک کفایت، نمونه برداری KMO و آزمون کرویت بارتلت، که در سطح بالا و معناداری قرار دارند، اجرای تحلیل عاملی بر اساس ماتریس همبستگی حاصل در گروه نمونة مورد مطالعه، قابل توجیه است."