چکیده:
امام رضا (ع) همانند سایر پیام رسانان الهی ، در اثبات حقانیت اسلام و مذهب حقه شیعه از روش مناظره یا بحث آزاد استفاده کرده است ، آنچه مهم است بیشتر مناظره ها ی امام (ع) در دوران مأمون و توسط وی صورت گرفته است به نظر می رسد مهم ترین دلیلش این باشد که هدف مأمون شکست علمی امام (ع) و خدشه به اعتقادات پیروان آنحضرت می باشد .و از مهم ترین شیوه های مناظره امام (ع) ، تعقل و خرد ورزی ، همراهی و پرسش و پاسخ می باشد . و از ویژگی ها و امتیازات مناظره های آنحضرت ، آمادگی و اقتدار علمی ، داشتن سعه صدر ، تسلط کامل به تورات ، انجیل و زبور واستفاده از کرامت می باشد .
خلاصه ماشینی:
"در این میان امام رضا(ع) همانند سایر پیام رسانان الهی برای اثبات حقانیت و رساندن پیام الهی از این روش انتخاب کرده است با بررسی زندگانی علی بن موسی الرضا (ع) می توان یافت که حضرت برای اثبات حقانیت دین مبین اسلام و مذهب والای تشیع مناظره های زیادی داشته است که بیشتر این مناظره در دوران مأمون عباسی و توسط وی صورت گرفته است ، آنچه مهم است پاسخ به این سوال است که انگیزه مأمون از برگزاری چنین جلساتی چه بوده است ؟ مناظره ها ی آنحضرت از چه ویژگی ها و امتیازاتی برخوردار است ؟ و آنحضرت چه شیوه ها یی را در مناظره ها انتخاب کرده است ؟ الف) اهداف مأمون از برگزاری جلسات مناظره برای امام (ع) نظریات گونا گونی در این باره مطرح است ، عده ای بر این باورند که مأمون شخصی علم دوست و برای رشد علم و تشسع دست به این کار زده است ، ولی منابع تاریخی این نظریه را رد می کند تا جاییکه خود مأمون دستور داد از ورود مردم به خانه امام که برای علم آموزی بود جلو گیری کردند .
از عبد الله هروی نقل شده است « « به مأمون خبر رسید که ابو الحسن علی بن موسی (ع) مجالسی علمی مربوط به اصول دین و مذهب تشکیل میدهد و مردم فریفته مقام علمی او شدهاند، مأمون محمد بن عمرو طوسی حاجب خود را مأمور کرد که مردم را از شرکت در این مجالس مانع شود، و آن حضرت را احضار کرد و چون چشمش به او افتاد پرخاش نموده و بیاحترامی کرد، امام علیه السلام از نزد مأمون با حالی آشفته و ناراحت بیرون آمد."