چکیده:
امروزه تغییرات سریع در نیازهای مشتریان، خلق، توسعه و بهره برداری از دارایی های فکری را به موضوع کلیدی درتوسعه فناوری بدل نموده است.یکی از نهادهای اصلی توسعه دهنده فناوری در اغلب کشورها، پژوهشگاههای دولتی می باشند. اما نگاهی به دستاوردهای پژوهشگاههای دولتی ایران سالهای گذشته نشان می دهد که علی الرغم توانمندی های فراوان در انجام پژوهش،بسیاری از آنها در امر مستند سازی و مدیریت دارایی های فکری ناموفق عمل نموده اند. از این رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی نحوه مدیریت دارایی های فکری در پژوهشگاههای دولتی ایران و شناسایی مشکلات و کاستی های موجود می باشد. به همین سبب در این تحقیق پس از مروری گذرا بر ادبیات تحقیق و طبقه بندی برخی از مفاهیم ارایه شده در حوزه مدیریت دارایی های فکری، با بررسی فعالیتهای سه پژوهشگاه دولتی ایران در زمینه مدیریت مالکیت فکری، توصیه ها و ملاحظاتی به مدیران و سیاست گذاران فعال در عرصه توسعه علم و فناوری کشور جهت افزایش موفقیت مدیریت دارایی های فکری در پژوهشگاههای دولتی کشور ارایه شده است.
خلاصه ماشینی:
در سطح کلان، به نظر می رسد که مشکلات و آسیب هایی برای کلیه پژوهشگاههای کشور وجود دارد که در ذیل به برخی از این موارد اشاره شده است: • قرارداشتن مدیریت استراتژیک مالکیت فکری اکثر پژوهشگاهها در سطح صفر(بدون استراتژی) و یا با استراتژی دفاعی(سطح یک) • ضعف ارتباط نظام مند میان پژوهشگاهها با سایر دستگاههای اجرایی در این حوزه نظیر اداره کل مالکیت صنعتی و فقدان یک سیستم هماهنگ کننده در سطح کلان • عدم تاکید و پیگیری وزارت علوم بر لزوم مدیریت دارایی های فکری در پژوهشگاههای کشور • تامین سهم اندکی از بودجه پژوهشگاهها از عایدات حاصل از تجاری سازی دستاوردهای تحقیقاتی، فروش و واگذاری دارایی فکری در بازار های داخلی و خارجی • کمبود انجام فعالیتهای پژوهشی بین المللی و توسعه دارایی های فکری در عرصه جهانی • در دسترس نبودن منابع انسانی متخصص و آموزش دیده در حوزه مالکیت فکری که پژوهشگاهها در آن زمینه فعالیت می نمایند • مشخص نبودن نقشه راه فناوری هایی که باید در کشور توسعه یابد و پژوهشگاهها متناسب با آن دارایی های فکری خود را توسعه دهند • ضعف نظام پاداش دهی به اعضای هیات علمی و کارکنانی که اختراعاتی را در سطح ملی یا بین المللی به ثبت رسانده اند اما در سطح خرد، با نگاهی به مدیریت مالکیت فکری در سطوح شناسایی، حمایت و به کارگیری دارایی های فکری در پژوهشگاههای مورد مطالعه در این مقاله می توان به طور کلی نقاط قوت و ضعف هرکدام از آنها را به شرح جدول زیر مورد بررسی و مقایسه قرار داد.