چکیده:
دانشنامه (دایر ه المعارف) را اثر مرجعی تعریف می ک نند که حاوی مقالات متعدد درباره دانش بشری در حوزه های موضوعی مختلف و با حوزه موضوعی خاص. دانشنامه ها عموما حاصل کارگروهی است و یک از مهمترین ویژگی های آن مستند و معتبر بودن اطلاعات آنهاست. هر چند دانشنامه های عمومی، تلاش میک نند دانش متنوع و گسترده ای را به اختصار در اختیار خوانندگان و گروه های کثیری قرار دهند که این اطلاعات ممکن است جدید نباشند، ولی دانشنامه های تخصصی عموما در پی پاسخ به خلاء دانشی موجود در یک حوزه تخصصی تولید می شوند. یکی از مهمترین دانشنامه های تخصصی که در پاسخ به خلاء اطلاعاتی حوزه مطبوعات تولید شده است، دانشنامه مطبوعات ایران است که اولین مجلد آن اخیرا منتشر شده است و در این نوشتار با حضور متخصصان و کارشناسان به نقد و بررسی آن پرداخته شده است. در ادامه ضمن اشاره به ضرورت انتشار دانشنامه های تخصصی و معرفی اجمالی دانشنامه مطبوعات ایران، اهداف و ضرورت های شکل گیری دانشنامه، وضعیت مدخل گزینی، جامعیت و مانعیت مدخل های دانشنامه، رعایت معیارها و استانداردهای دانشنامه نویسی، و راهکارهای پیشبینی شده برای روزآمدسازی دانشنامه مطبوعات ایران مورد بحث قرار خواهد گرفت.
خلاصه ماشینی:
همان طور که ما در »دایره المعارف بزرگ اسلامی « تعداد قابل توجهی از مجلات پژوهشی قدیم را آورده ایم و خواهیم آورد؛ اما مسلم است که نگاه ما به مقاله ای که درباره مطبوعه ای آورده ایم ، با آنچه در »دانشنامه مطبوعات « درباره همان مطبوعه انتظار می رود مطرح شود، متفاوت است ؛ درحقیقت دانشنامه های تخصصی ، به اعتباری ، در مدخل های مشترک با دایره المعارف های عمومی ، کاملا وارد جزئیات می شوند و نقش ، تأثیر و تأثر و مسائلی را که به بروز آن حادثه یا ایجاد آن نشریه یا پدیدآمدن آن جریان فرهنگی انجامیده است ، بسته به تخصص دانشنامه ، مورد بررسی قرار می دهند.
این دانشنامه باید یک دانشنامه تخصصی باشد که به ارتقای سطح دانایی مخاطب بینجامد؛ ولی فکر می کنم آقای دکتر سجادی بهتر است با توجه به اینکه مطبوعات ما مشکلات زیادی دارند که دست کم یکی آن ها نداشتن مدخل است ، کمی تخفیف به ما بدهند.
دیگر اینکه در مورد برخی مطبوعات ، کارهای بیشتری انجام شده است ؛ مثلا با مراجعه به کارهای آقای پروین ، آقای قاسمی و دیگران ، اما برخی هیچ توضیح مفصلی ندارند؛ بنابراین باید برای آن هایی که پیشینه ای در کتاب های دیگر نداشته اند شرح اجتماعی ، فضای تولید و میزان اثرگذاری نوشته می شد.