چکیده:
هدف: مقابله بخشی از محتوای متن دو نسخه خطی معتبر و قرنهای 5 و6 هجری نهجالبلاغه و مقابله بعدی آنها با یک ویرایش چاپی معتبر معاصر روش/ رویکرد پژوهش: ازجداول توزیع فراوانی خطبههای نهجالبلاغه استفاده شده است. تحلیل بر روی یک خطبه خیلی طولانی، یک خطبه طولانی، یک خطبه نسبتا طولانی، و دو خطبه متوسط، و یک نامه خیلی طولانی از متن نهج البلاغه (حجم جمعا نزدیک به 15 درصد از کل متن) انجام شده است. یافتهها: نسخه خطی قرن6 کتابخانه ملی در 144 مورد با کتاب چاپی اختلاف دارد. از مجموع 144 مورد اختلاف نسخه ملی با چاپی، نسخه خطی مرعشی در 94 مورد آن، یعنی در نزدیک به 70 درصد از کل موارد اختلاف با نسخه ملی مطابقت دارد. نتیجهگیری: متنپژوهی نهجالبلاغه براساس نسخههای معتبر و مصحح قدیمی توصیه میشود.
خلاصه ماشینی:
آیا میزان و موارد تفاوت و یا همپوشانی دو نسخه خطی در مقایسه با یکدیگر بیشتر است یا یکی از آن دو با نسخه چاپی؟ وهی در نهج البلاغه با استناد به دو نسخه معتبر قرنهای ۵ و ۶ هجری یافته ها یافتههای پژوهش در قالب پاسخ به سؤالات تحقیق به شرح زیر ارائه میشود: سؤال اول قدیمی ترین نسخههای نهج البلاغه کدام و با چه ویژگیهای توصیفی هستند؟ از همان زمان گردآوری و تألیف نهج البلاغه به بعد یعنی قرن ۵ هجری به بعد)، نسخههای متعددی توسط کاتبان استنساخ شد و در اختیار دانشمندان، پژوهشگران و مشتاقان قرار گرفت.
به خط حسین بن حسن بن حسین مؤدب کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۳۶۲، ج ۱۰، ص ۲۰۶) چاپ فاکسیمیله و منتشر شده توسط کتابخانه آیت الله مرعشی به شهادت یادداشت قرائت کاتب بر محمدبن علی بن احمدبن بندار در تاریخ ۴۹۹) در پایان جزء اول کتاب ص (۹۱ پ میتوان این تاریخ را برای سال کتابت نسخه لحاظ کرد عبد العزیز طباطبایی تاریخ کتابت این نسخه را ۴۶۹ ق.
سؤال دوم ویژگیهای توصیفی و تحلیلی دو نسخه مورد تحقیق چیست؟ در میان نسخههای قرن ۵ و ۶ نهج البلاغه دو نسخه که در چند سال اخیر در میان مجموعه های نسخ خطی دو کتابخانه مرعشی و ملی شناسایی و معرفی شده اند، مورد تحقیق قرار گرفت.