چکیده:
مهمترین و اولین قدم در انجام پروژه طرح پخش سیلاب مکان یابی مناطق مستعد برای پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفره های زیرزمینی است. از این جهت استفاده از سامانه های اطلاعات مکانی ((GIS)), برای تعیین مناطق مستعد پخش سیلاب بدون استفاده سامانه تصمیم گیری چند معیاره و سیستم های تصمیم گیری مقدور نمی باشد. در این پژوهش ابتدا 9 پارامتر موثر شامل: شیب, ارتفاع, کاربری اراضی, ژئومرفولوژی, زمین شناسی, قابلیت انتقال, ضخامت آبرفت, تراکم زهکشی و هدایت الکتریکی در مکان یابی پخش سیلاب در مدل فرایند سلسله مراتبی (AHP) به صورت زوجی مقایسه شده و وزن عوامل و پارامترها محاسبه گردید. سپس لایه های اطلاعاتی این 9 عامل در محیط (GIS) با استفاده از نرم افزارهای 9.3 Arc (GIS)تهیه و کلاسه بندی شد. با در نظر گرفتن وزن های بدست آمده برای هر عامل و امتیازهای که به خود اختصاص دارند, نقشه نهایی بر اساس مدل فرایند سلسله مراتبی (AHP) به 5 کلاس کاملا مناسب, مناسب, متوسط, نامناسب, کاملا نامناسب در سطح حوضه تعیین گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که مناطق مستعد پخش سیلاب در واحدهای کواترنری PLQb ,Qscg ,Qgsc ,Qb ,Mm-1 ,Qc2قرارگرفته اند. همچنین از نظر ژئومرفولوژی و کاربری اراضی به ترتیب دهانه مخروط افکنه ها, دشت سرها و مراتع کم تراکم مکان های کاملا مناسب جهت پخش سیلاب می باشد, مکان های یافته شده با موقعیت ایستگاه پخش سیلاب کوثر انطباق و هماهنگی دارد. از سوی دیگر شواهد و عرصه های بدست آمده دلیل بر مناسب بودن انتخاب مدل (AHP) برای این پروژه می باشد.
خلاصه ماشینی:
مکان يابي عرصه هاي مناسب پخش سيلاب با استفاده از فرايند سلسله مراتبي(AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي، مطالعه موردي: حوضه آبخيز گربايگان ، دشت فسا، شيراز حسنعلي فرجي سبکبار دانشيار دانشکده جغرافيا، دانشگاه تهران سيروس حسن پور دانشجوي کار شناسي ارشد سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي، دانشگاه تهران سيدکاظم علوي پناه استاد دانشکده جغرافيا، دانشگاه تهران سيامک الياس پور کارشناس ارشد واحد اطلاعات وانفورماتيک سازمان جهاد کشاورزي کرمانشاه چکيده مهمترين و اولين قدم در انجام پروژه طرح پخش سيلاب مکان يابي مناطق مستعد براي پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفره هاي زيرزميني است .
در اين پژوهش ابتدا ٩ پارامتر مؤثر شامل : شيب ، ارتفاع ، کاربري اراضي، ژئومرفولوژي، زمين شناسي، قابليت انتقال ، ضخامت آبرفت ، تراکم زهکشي و هدايت الکتريکي در مکان يابي پخش سيلاب در مدل فرايند سلسله مراتبي (AHP) به صورت زوجي مقايسه شده و وزن عوامل و پارامترها محاسبه گرديد.
و ميتوان فرضيات پژوهش را به دو صورت بيان کرد: اول آن که به نظر ميرسد، شناسايي و اولويت بندي مهمترين عوامل موثر جهت مکانيابي عرصه هاي مستعد جهت پخش سيلاب در منطقه با استفاده از سامانه اطلاعات مکاني (GIS) کامل تر و دقيق تر صورت ميگيرد و دوم به نظر ميرسد مدل فرايند سلسله مراتبي (AHP) براي مدل سازي داده ها، در مکان يابي پخش سيلاب مناسب ميباشد.
از جمله مي توان به محققين زير اشاره داشت : قرمز چشمه و غيوميان (١٣٨١، ٥٠-٣٩) مکان يابي مناطق مستعد پخش سيلاب با استفاده از نقشه هاي کاربري اراضي، نقشه شيب ، نفوذپذيري سطحي، قابليت انتقال ، واحدهاي کواترنري و سامانه اطلاعات جغرافيايي(GIS) و سيستم هاي تصميم گيرنده چند معياره (DDS) در منطقه ميمه انجام داده است .