چکیده:
موقعیت جغرافیایی ویژه و تنوع پدیده های طبیعی باعث شده تا ایران از شرایط منحصر به فردی از نظر جاذبه های اکوتوریستی برخوردار باشد. به طوری که مناطق تحت حفاظت از جمله دریاچه های طبیعی, پارک های ملی و... طی سال های اخیر با جذب توریست جایگاه ویژه ای را به لحاظ گردشگری پیدا کرده اند. دریاچه حفاظت شده بزنگان که یکی از آثار ملی طبیعی در شمال شرق کشور محسوب می شود, با برخورداری از جاذبه های متنوع اکولوژیکی و زیست محیطی شرایط توسعه اکوتوریسم را با تدوین راهبردها و ارایه راهکارهای عملی و توجه به حفظ ارزش های زیست محیطی, دارا می باشد. در این پژوهش علاوه بر مطالعات میدانی, اسناد و مدارک موجود, با بهره گیری از الگوی راهبردی SWOT اقدام به شناسایی قابلیت ها و توانمندی های منطقه از جنبه های مختلف گردید و سپس یافته های حاصل از پژوهش در قالب ماتریس سوآت, امکان برنامه ریزی را در راستای توسعه گردشگری منطقه فراهم کرده است. نتایج مشخص ساخت که ده نقطه قوت درونی در برابر هشت نقطه ضعف و هم چنین نه فرصت بیرونی در برابر هفت تهدید در منطقه شناسایی و به این ترتیب در مجموع تعداد نوزده عامل قوت و فرصت, به عنوان امتیاز و پانزده ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناها در این ارتباط نیز شناسایی و تحلیل شد و نهایتا چنین نتیجه گرفته می شود که آستانه آسیب پذیری دریاچه به خاطر ورود گردشگران نسبتا بالا می باشد و نیازمند ارایه سیاست های مناسب و نظارت و کنترل و رفع محدودیت ها و استفاده از قابلیت ها و توانمندی های آن می باشد.
خلاصه ماشینی:
هر چند که بسياري از جاذبه هاي اکوتوريستي که نمونه هاي برجسته و منحصر به فردي از جوامع گياهي و جانوري را تشکيل ميدهند، عرصه هاي منابع طبيعي با ويژگيهاي اکولوژيکي و زيست محيطي خاص هستند که با هدف تضمين بقاي گونه ها و تأمين تنوع زيستي، تحت حفاظت و مديريت مستمر و ١ - مقاله حاضر مستخرج از طرح پژوهشي "مطالعات امکان سنجي منطقه نمونه گردشگري درياچه بزنگان "ميباشد که با حمايت مالي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان خراسان رضوي در سال ١٣٨٩ به اتمام رسيده است .
يکي از نواحي اکوتوريستي و جاذب توريست در کشورمان ، درياچه ها ميباشند که بسياري از آن ها به عنوان آثار ملي طبيعي تحت نظارت و مديريت سازمان حفاظت محيط زيست کشور بوده که در اين رابطه ميتوان به درياچه بزنگان واقع در شمال شرق کشور اشاره کرد که يکي از کانون هاي گردشگري به خصوص در طي سال هاي اخير از جايگاه ويژه اي برخوردار شده است .
در اين راستا به منظور بهبود و بهره برداي از توانمنديهاي محيطي و گردشگري منطقه مورد مطالعه که به لحاظ اکولوژيکي، ساختاري و فضايي از گذشته براي گذران اوقات فراغت و لذت بردن از طبيعت ، مورد توجه و استقبال گردشگران و پژوهشگران بوده است ، ضرورت ارايه راهبردهاي مناسب براي توسعه گردشگري درياچه بزنگان با در نظر گرفتن شرايط و ويژگيهاي زيست محيطي و جاذبه هاي فرهنگي و مذهبي و فراورده هاي اکولوژيکي به طور فزاينده اي احساس ميشود.