چکیده:
در گذشته رسانه های مکتوب و دیداری-شنیداری کشور در بازار تولید و پخش ، مشابه و رقیبی نداشتند، امـا امروزه در سپهر رسانه ای بسیار پررقابتی فعالیت میکنند. گسترش تکنولوژی اینترنت ، حـاکم شـدن وسـایل ارتباطی نوین از یک سو و وجود شبکه توزیع خانگی، تولیدات مردمـی و بـیش از دوهـزار کانـال تلویزیـونی ماهواره ای، تاثیر بر مخاطب را بسیار سخت تر از قبل کرده است . در این وضعیت ، آگاهی از اینکه هـر رسـانه چه کارکردی داشته و در سبد مصرف رسانه ای مخاطبـان کشـور چـه جایگـاهی دارد، بـه مسـئولان کمـک میکند تا تصمیم لازم را اتخاذ کنند. در این مقاله به منظور بررسی رقابت بازار در صـنعت رسـانه ای و سـبد مصرف رسانه مردم کشور، ابتدا با کمک منابع کتابخانه ای کارکردهای رسانه مشخص شد: کارکرد نظـارت بـر محیط (نقش خبری)، ایجاد همبستگی اجتماعی در واکنش به محـیط (نقـش ارشـادی و راهنمـایی)، نقـش آموزشی و سرگرمی و اوقات فراغت . سپس در نظرخواهی با الگوی تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبـی از ١٧ نفر از متخصصان و نخبگان عرصه فرهنگ و رسانه ، سهم و و میزان توجـه مـردم بـه هـر رسـانه و بـرای هـر کارکرد خاص مشخص شد. نتایج به کمک نرم افزار برای ١٣ نوع رسانه موجود در کشور تحلیـل شـده اسـت . نتایج تحقیق نشان میدهد امروزه کارکرد عمده رسانه ها سرگرمی شـده اسـت . از جنبـه کـارکرد سـرگرمی، سهم عمده را تلویزیون ، ماهواره ، بازی های کامپیوتری، رادیو و وب سایت ها دارنـد. از جنبـه کـارکرد ارشـاد و آگاهی بخشی، سهم عمده به تلویزیون ، ماهواره ، وب سـایت هـا، رادیـو و روزنامـه مـیرسـد. از جنبـه کـارکرد آموزشی، سهم عمده به تلویزیون ، ماهواره ، وب سایت ها، کتاب و رادیو میرسد و از جنبه کارکرد اطلاع رسـانی و خبر، سهم عمده به تلویزیون ، رادیو، ماهواره ، وب سایت ها و روزنامـه مـیرسـد. بـه صـورت کلـی بیشـترین مصرف رسانه ای در سبد مردم کشور در اختیار تلویزیون ، ماهواره ، رادیـو، وب سـایت هـا، بـازی کـامپیوتری و فیلم های شبکه خانگی است .
خلاصه ماشینی:
بـه صـورت کلـی بیشـترین مصرف رسانه ای در سبد مردم کشور در اختیار تلویزیون ، ماهواره ، رادیـو، وب سـایت هـا، بـازی کـامپیوتری و فیلم های شبکه خانگی است .
مطابق بررسـی هـای پژوهشـگر، بـا توجـه بـه میان رشته ای بودن موضوع و غفلت محققان ارتباطات و رسانه ها، تحقیقی که در آن سـه حـوزه کارکرد رسانه ، سبد مصرف رسانه و رقابت را در کنار یکدیگر تحلیل کرده باشـد، نـه در مقـالات بین المللی و نه در پژوهش های ملی وجود ندارد و از این نظر مقاله حاضر نخسـتین پـژوهش در این زمینه است .
در این تحقیق با توجه به مشخصـات اجتمـاعی، سیاسـی، فرهنگـی و اقتصـادی کشـور و وضعیت رقابتی جهانی در تأثیر گذاری فرهنگی، به دنبال ارائه چشم اندازی از رقابـت در صـنعت رسانه ای کشور هستیم ، و نیز به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که با توجـه بـه کارکردهـای خاص هر رسانه در هر دوره زمانی، مردم ایران از چه ابزاری و چـه نـوع محصـولات رسـانه ای و برای چه کارکردی استفاده میکنند؟ مرور ادبیات پژوهش (عصر اوقات فراغت ).
شکل شماره ١٢-تعداد شبکه های تأسیس شده در زمان رؤسای مختلف سازمان 35 25 ملی 15 5 ٨٩ تا ٩٣ ٨٤ تا ٨٩ ٧٨ تا ٨٣ ٧٢تا ٧٨ ٦٣ تا ٧٢ ٥٧ تا ٦٣ قبل از - (ضرغامی )(ضرغامی )(لاریجانی )(لاریجانی ) (هاشمی ) (قطبی ) سال ٥٧ (منبع : نویسندگان ) پس از توسعه فنی پوشش شبکه ها، راهبرد جدید در چند سال اخیر افـزایش شـبکه هـای غیرتولیدی مانند شبکه نمایش ، تماشا،آی فیلم بوده است که با اینکه هزینـه راه انـدازی و تولیـد کمی دارند، با پخش برنامه های نمایشی داخلی و خارجی توجه بسیاری از مخاطبان را بـه خـود جلب کرده اند.