چکیده:
ادیســه ی هــومر یکــی از داســتان هــای حماســی منظــوم جهــان اســت کــه از دیــدگاه هــای مختلفـی قابـل نقــد و بررسـی مـی باشــد. در رهگـذر نقـد ادبــی ، بـا بررسـی روان شناســانه و کیمیاگرانــه ی ادیســه ، جنبــه هــای مــبهم و ناشــناخته ی ایــن اثــر حماســی کشــف و روشــن خواهـد شـد. ادیسـه هـومر شـرح داسـتان اولـیس ، قهرمـان یونـانی اسـت کـه مـی خواهـد از جنــگ تــروا بــه خانــه و ســرزمین خــود بــازگردد ولــی و در راه بازگشــت درگیــر ماجراهــای بســیاری می شــود و خطــرات و تجربیــات متعــددی را از ســر می گذرانــد. ادیســه ، ســفر بــه ناخودآگاه روان اولیس و کشـف محتویـات و جنبـه هـای پیـدا و پنهـان ، آن اسـت . مـا در ایـن پـژوهش بـر آنـیم تـا سـفر اسـرارآمیز و فراینـد فردیـت اولـیس قهرمـان ادیسـه را بـر اسـاس تحلیــل روان شناســانه و کیمیاگرانــه ی یونــگ مــورد بررســی قــرار بــدهیم . فراینــد فردیــت زمانی رخ می دهـد کـه در جریـان رشـد و تعـالی شخصـیت ، مرکـز شخصـیت از خودآگـاه بـه قســمتی میــان خودآگــاه و ناخودآگــاه منتقــل مــی شــود، و شــخص ســعی مــی کنــد از مجهـولات زنـدگی معنـوی خـود پـرده بـردارد و زنـدگی را متعـادل و پایـدار سـازد. بنـابراین اولیس باید مسیری پر پـیچ و خـم و دشـوار را طـی کنـد و در ایـن سـفر اسـرارآمیز، بـا کهـن الگوهـای ناخودآگـاهش روبـه رو شـود و بـا آن هـا آشـنا شـود. تـا بـه هـدف غـایی و تمامیـت دست یابد. از آن جـایی کـه بـین کهـن الگوهـای یونـگ و تفکـر کیمیـاگری رابطـه ی نزدیکـی وجـود دارد شخصـیت اولـیس را مـی تـوان بـه کیمیـاگری توصـیف کـرد کـه در پـی فراینـد فردیت بخش های پسـت و حقیـر وجـودش را بـه امـری والاتـر چـون طـلا مـی رسـاند، یعنـی به وحدت اضداد وجود، که رسیدن به تمامیت و خود است .
خلاصه ماشینی:
از آن جـایی کـه بـین کهـن الگوهـای یونـگ و تفکـر کیمیـاگری رابطـه ی نزدیکـی وجـود دارد شخصـیت اولـیس را مـی تـوان بـه کیمیـاگری توصـیف کـرد کـه در پـی فراینـد فردیت بخش های پسـت و حقیـر وجـودش را بـه امـری والاتـر چـون طـلا مـی رسـاند، یعنـی به وحدت اضداد وجود، که رسیدن به تمامیت و خود است .
آتنا بـه ذهـن اولـیس یـاری مـی دهـد تـا خـود را بــا ارزش هــای حقیقــی درونــش هماهنــگ ســازد و راه بــه عمیــق تــرین قسمت هـای وجـودش ببـرد.
نیــروی جــادویی سیرســه همــان مجموعــه تــدابیر، اصــول و قواعــدی اســت کــه بــه وســیله آن قــوای طبیعــی و فــوق طبیعــی مســخر انســان مــی شــود و در واقــع جــادوگر از موجــودات قــدرت بخــش کســب نیــرو مــی کنــد و در ســایه پیونــد بــا ایــن نیروهــای قـدرت بخـش اسـت کـه امـور غریـب و خـوارق عـادت را انجـام مـی دهـد و بـر طبیعــت ، اشــیاء، حیــوان و ...
لازم بـه توضــیح اســت کــه جنبــه هــای منفــی آنیمــا کــه از آن بــه زن مخــوف (یونــگ ، ١٣٩٢، ٢٧٣) نیز اشاره می شـود، مـی توانـد گونـه ای رنـج و عـذاب بـرای قهرمـان مرد باشد اما ایـن رنـج و عـذاب اگـر قهرمـان اراده ی خـود را از دسـت ندهـد در نهایت موجب رسـتگاری و تکامـل او خواهـد شـد.
اولــیس در مبــارزه بــا اژدهــای ســایه کــه نمــود جنبــه هــای تیــره و تاریــک شخصیت او است و لزومـا پلیـد نیسـت ؛ سـعی مـی کنـد بـا نیروهـای ویـران گـر خـود کنــار بیایـد زیــرا مــی توانــد از آن هـا نیــرو بگیــرد.