چکیده:
جامعهشناسی در کسب معرفت پیرامون جامعه، سعی در مطالعه چگونگی شکلگیری رفتار
اجتماعی انسان از طریق جامعهپذیری دارد. در فرایند جامعهپذیری[1] شخصیت انسانها
تکوین مییابد، و نقشهای اجتماعی برحسب مقتضیات مختلف در نظام اجتماعی ایفا
میگردد. انطباق جامعهپذیری با آرمانها، اهداف و هنجارهای اجتماعی میتواند بیانگر
هماهنگی نهادهای اجتماعی و کنترل اجتماعی موردنظر نظام اجتماعی باشد. در مطالعه
پیرامون انتظام اجتماعی و یا کاهش بحرانها و تشنجات سیاسی که مدنظر کلیه سیستمهای
سیاسی در نظامهای اجتماعی میباشد، تفحص پیرامون جامعهپذیری سیاسی[2] ضرورت تام
مییابد، به همین لحاظ این نوشتار در پی بررسی جامعهپذیری بصورت عام و جامعهپذیری
سیاسی بصورت خاص میباشد، تا چگونگی بکارگیری ملاکهای تکوین شخصیت، تربیت، هماهنگی
نهادها، کنترل اجتماعی و تثبیت و مشروعیت اقتدار حاکمیتهای سیاسی روشنتر گردد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین آنچه در این رابطه باید عمیقا مدنظر قرار گیرد، چگونگی جامعهپذیری سیاسی و یا به عبارتی، شکلگیری شخصیت و یا تربیت سیاسی افراد بعنوان ضامن عدم تشنجات سیاسی در نظام اجتماعی میباشد.
این امر بدان علت است که، دولت و یا به عبارت مشخصتر سیستم سیاسی حاکم بدنبال تحمیل اراده خویش بر افراد در نظام اجتماعی میباشد.
براساس چگونگی رابطه بین جامعهپذیری و نهادهای اجتماعی که مورد بحث قرار گرفت، مقررات و قوانین سیستم سیاسی حاکم بصورت سازمان یافته در قالب نهادهای اجتماعی در نظام اجتماعی جاری میگردد.
از آنجا که هسته اصلی سیاست قدرت میباشد در سطح فردی شاهد تحمیل اراده افراد بر یکدیگر علیرغم مقاومتی که وجود دارد هستیم و در سطح نظام اجتماعی نیز حاکمیت سیاسی سعی دارد مبتنی بر جریان جامعهپذیری سیاسی مقررات، ارزشها و گرایشات سیاسی دلخواه خویش را در افراد و گروههای اجتماعی نهادی کند، تاز تشنجات و بحرانهای سیاسی که بنوعی انتظام اجتماعی را دستخوش تغییر نموده و مانع تحقق اهداف سیستم سیاسی در جامعه میشوند، جلوگیری نماید.
بنابراین جامعهپذیری سیاسی گویای این مطلب میباشد که اگر حاکمیتهای سیاسی بتوانند در یک فرایند و بر مبنای نهادهای اجتماعی، رفتارهای سیاسی افراد در نظام اجتماعی را در مسیری متناسب با آرمانهای خویش سوق دهند، امکان دوری جستن از تشنجات و بحرانهای سیاسی و بالطبع مشروعیت اقتدار برای آنها محفوظ میماند.
W. , 1932, Political science and government, New York: American Book, P.
W. , 1949, From Max weber: Essay in sociology, New York, Oxford University Press.
_______________,1958, Politics: Who gets what, when and how, New York: Meridian Books."