چکیده:
با گرایش کشورها به ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن، ﻣﯿﺪان رﻗﺎﺑﺖ از ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﮔﺴـﺘﺮش ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و در اﯾﻦ روﻧﺪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮند ﮐﻪ ﻗﺪرت رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮی در تولید و ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. یکی از مولفههای موثر در افزایش قدرت رقابت کشورها در عرصههای بینالمللی، نیروی انسانی متخصص است. این در حالی است که ایران طی دهههای اخیر با نرخ بالایی از مهاجرت مغزها به کشورهای توسعه یافته روبرو بوده است. این مطالعه به بررسی تاثیر فرار مغزها (مهاجرت نیروی انسانی ماهر و تحصیلکرده به خارج) بر تولید و تجارت خارجی ایران به تفکیک بخشهای اقتصادی با استفاده از یک مدل تعادل عمومی (GTAP) پرداخته است. برای این منظور با استفاده از دو سناریوی شوک منفی عرضه نیروی متخصص به عنوان اثر مستقیم فرار مغزها و شوک منفی بهرهوری کل عوامل به عنوان اثر غیر مستقیم فرار مغزها، اثر مهاجرت نیروی کار متخصص بر متغیرهای تولید، صادرات، واردات و تراز تجاری مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که فرار مغزها چه به صورت مستقیم و چه از طریق کاهش بهرهوری در مجموع آثار منفی بر تولید، صادرات، واردات و تراز تجاری کشور بر جای میگذارد.
Along with the tendency of countries to globalization، the competition arena changes from regional to the global level. In this process those countries are successful that have higher competition ability in international trade. One of the factors affecting the strength of competition in the field of international nations is human resources specialist. This is while during last decades، Iran has experienced high rates of immigration to developed countries. This study investigated the effects of brain drain (brain drain define as skilled labor migration) on Iran’s production and foreign trade for different economic sectors using general equilibrium model (GTAP). The results showed that brain drain would have negative effects on production and foreign trade of country. The brain drain phenomenon، with an exception of oil and gas sectors، has negatively influenced the rate of imports and exports and net trade balance in other economic sectors (agriculture، industry and services)، the main reason of which is the determining role of specialized labor force in the quality of products and the degree of competitiveness. The reason that brain drain has no impact on oil and gas sectors، is because these sectors apply production inputs of other sectors (Being a leading oil and gas sector).
خلاصه ماشینی:
"در سناریوی اول اثر مستقیم فرار مغزها بر تولید و تجارت خارجی بخش های مختلف اقتصادی ایران مدنظر است که به صورت کاهش عرضه نیروی کار ماهر در کشور بررسی میشود.
باتوجه به آمارهای موجود١ نرخ مهاجرت نیرویکار ماهر در کشورهای در حال توسعه بین ٣ تا ٥ است ، بنابراین ، در این مطالعه برای مشاهده اثر مهاجرت مغزها، در رابطه فوق یک تکانه منفی ٥ درصدی به )qo)i,r که معرف کاهش عرضه نیروی کار ماهر(i) در منطقه ایران (r) است وارد نموده و سپس اثرات آن را بر تولید و تجارت خارجی (صادرات و واردات ) بخش های اقتصادی کشور مورد بررسی قرار میگیرد.
بر این اساس ، با وارد کردن تکانه ٥ درصدی کاهش عرضه نیرویکار ماهر در مدل ، انتظار بر این است که با تغییر ترکیب عوامل تولید، تولید بخش های مختلف مخصوصا بخش هایی که استفاده بیشتری از نهاده نیرویکار ماهر دارند با کاهش مواجه شده ، از طرفی قیمت نسبی در کشور افزایش یافته و در نتیجه میزان صاردات و واردات و خالص تراز تجاری کشور نیز در کشور کاهش یابد.
١٣- منبع : یافته های تحقیق ٥- نتیجه گیری با توجه به نرخ بالای فرار مغزها از ایران و همچنین اهمیت تولید و تجارت خارجی در اقتصاد ایران ، برای مشخص کردن آثار این مهاجرت ها در تولید و نهایتا تجارت خارجی در این مطالعه اثرات فرار مغزها در قالب دو سناریوی کاهش عرضه نیرویکار ماهر و کاهش بهره وری کل عوامل تولید بر تولید و تجارت خارجی کشور مورد بررسی قرار گرفت ."