چکیده:
عدالت اجتماعی از بزرگ ترین آرمان های بشر بوده و در جوامع مختلف، اعتبار و ارزش
بالایی دارد. اسلام نیز به عنوان کامل ترین دین، خود را مدافع عدالت معرفی نموده
است، به گونه ای که این موضوع، در سیره رهبران این دین، برجستگی و موقعیت کم نظیری
دارد. از آن جا که پیامبراعظم(صلی الله علیه وآله)پس از هجرت، فرصت رهبری اجرایی
جامعه را نیز پیدا کرد، مقوله عدالت اجتماعی در سیره ایشان، سخت مورد توجه بود. در
این نوشتار، جایگاه عدالت اجتماعی را در سیره پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)بررسی
می نماییم.
خلاصه ماشینی:
"این سخن پیامبر(صلی الله علیه وآله) بیان گر جایگاه رفیع عدالت و نفی تبعیض در سیره حکومتی ایشان است، به گونه ای که نزدیکان و خویشان و حتی فرزند حاکم اسلامی، آن هم دختری چون فاطمه(علیها السلام) که از مقام و منزلت والا در جامعه و نیز نزد رسول اعظم برخوردار است از این قانون مستثنا نمی باشد.
49 این شیوه نبوی در برخورد با قشر ضعیف جامعه، در تضاد با فرهنگ حاکم قرار داشت، زیرا برجستگان و اشراف جامعه بر اساس نظام ارزشی غلط جاهلی، حضور گروهای ضعیف را در محفل خود برنمی تافتند و همان طوری که قبلا بیان کردیم، یکی از علل نپذیرفتن دعوت پیامبراعظم(صلی الله علیه وآله) حضور این طبقه اجتماعی، در مجلس آن حضرت بود.
این فرهنگ عدالت محور نبوی چنان نهادینه شده بود که مردمی که یک روز تحت تأثیر نظام قشربندی، حضور سلمان را در جمع خود برنمی تافتند، در جنگ خندق، برای انتساب سلمان به قوم و قبیله خود به مشاجره پرداختند و سخن تاریخی پیامبراعظم(صلی الله علیه وآله) را درباره آن شخصیت ارزش مند اسلام شنیدند که فرمود: «سلمان منا اهل البیت».
57 بنابراین، پیامبراعظم(صلی الله علیه وآله) توانست با این اقدامات حکیمانه خویش، بستر اجتماعی را برای تحرک اجتماعی همگان و بهویژه طبقه ضعیف جامعه که با معیارهای نظام نبوی سازگار بودند و نیز شأن و منزلت بالایی نزد آن حضرت داشتند، فراهم نماید و این گونه بسیاری از کسانی که فاقد ملاک های نظام نابرابری بودند، به خاطر برخورداری از تعهد و کاردانی، توانستند به پایگاه های بالای اجتماعی دست یابند."