چکیده:
در دهه های اخیر توجه به گفتمان ژئواکونومی و نقش برتر اقتصاد در مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و انتقال وامنیت آن از جایگاه بالا تری در مناسبات بین المللی برخوردار شده است. بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسیایران در شمال دریای عمان بوده، نزدیک ترین و آسان ترین راه دسترسی کشورهای آسیای مرکزی (که محصور درخشکی اند ) به آبهای آزاد است. مناطق حاشیه ای و مرزی کشور علی رغم ظرفیت ها و توانمندی ها، به علت دوریاز مرکز تصمیم گیری و به لحاظ اتخاذ سیاستهای توسعه ای و برنامه های غیر آزمایشی، پیامدهای نامطلوبی برای اینمناطق به همراه داشته، که مهمترین آن عدم توسعه یافتگی و محرومیت و حاشیه ای بودن این مناطق است .جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب از مزایایترانزیتی خوبی بهرمند است. سواحل جنوبی کشور بخصوص سواحل زیبای دریای عمان با دسترسی مستقیم کشور بهدریاهای آزاد و اقیانوسهای پهناور ،توانهای بالقوه زیادی در زمینه ترانزیت کالا و انرژی، که ایران در کانون بیضیانرژی قرار داشته و ایجاد منطقه آزاد و قرار گیری در کریدور ترانزیت شمال – جنوب، نقش مهمی ایفا می نمایند، کهدر آینده توسعه و امنیت منطقه و کشور را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله جایگاه چابهار به لحاظ ژئوپلیتیک وژئواکونومی در ترانزیت شمال- جنوب و اهمیت آن در توسعه و امنیت جنوب کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد .
خلاصه ماشینی:
"بدین ترتیب که در فصل چهارم تحت عنوان سند توسعه ترانزیت قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تبیین وضعیت موجود و بررسی وضعیت شاخص های مرتبط با ترانزیت در سطح ایران، منطقه و جهان عملکرد زیر بخش های مختلف حمل و نقل با تاکید بر اینکه حمل و نقل ترانزیتی بطور عمده در زیر بخش حمل و نقل جاده ای توسط ناوگان داخلی ( با ٧٠ درصد سهم ) انجام می شود نسبت به تحلیل امکانات و قابلیتها ، محدودیتها و تنگناهای توسعه و شناسایی مسائل اساسی و تاثیر گذار بر توسعه ترانزیت نموده و نقش و جایگاه ترانزیت در تحقق اهداف چشم انداز توسعه را مورد بررسی قرار داده است بررسی آمار عملکرد ترانزیتی، حمل و نقل جاده ای به علت انعطاف پذیری در انتخاب مسیر ، میزان با قابل حمل ، زمان سفر، دسترسی آسان به مراکز تولید ، جذب بارو عدم نیاز به تخلیه و بارگیری مجدد به عنوان متداول ترین روش حمل و نقل در اکثر کشورهای دنیا به ویژه درایران به جهت موقعیت ویژه جغرافیایی از لحاظ عدم وجود آبراه های داخلی، کوهستانی بودن قسمت عمده کشور و عدم پوشش گسترده شبکه راه آهن ، پایین بودن بهاء سوخت و نیز فقدان مقررات محدود کننده آلودگی های محیط زیست سبب شده است تا درصد بالایی از حمل و نقل کالا از طریق جاده انجام گیرد بطوری که بیش از ٩٠ در صد میزان بار ترانزیتی جابجا شده از طریق حمل و نقل جاده ای صورت گرفته است ."