چکیده:
این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی طبیعی در غالب پهنه بندی و نقشه، مورد مطالعه قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی مهم در مناطق بیابانی است مشخص گردد. بطور کلی تهیه نقشه و پهنه بندی عوامل جغرافیایی و تحلیل فضایی پدیدههای جغرافیایی ازاهداف عمده تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل طبیعی منطقه مانندتوپوگرافی و کوههای بلند با تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سرهای گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفرهها ایفاء می نمایند. با بررسی و تحلیل فضایی نقشههای تهیه شده جغرافیایی و پدیدههای سطحی زمین میتوان شناخت جامعی از چالشهایی که مدیران و متولیان اموردر تصمیم گیری و طرحریزی اقتصاد فضای مناطق بیابانی حاشیه چاله دامغان و کویر حاج علی قلی با آن مواجهاند، حل نمود. لذا در پایان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
"بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثردر توسعه مناطق بیابانی و خشک دکتر سعید کامیابی ١، دکتر محمد علی رجایی ریزی ٢، رحیم یوسفی زاده ٣، حمیدرضا ملکی٤ ١ـ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، گروه جغرافیا، سمنان، ایران ٢ـدانشگاه آزاد اسلامی، گروه کارشناسی ارشد معماری، سمنان، ایران ٣ـ کارشناس ارشد سازمان هواشناسی استان سمنان ٤ـ کارشناس ارشد سازمان هواشناسی استان سمنان چکیده: این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حـاج علیقلـی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیـق توصـیفی- تحلیلـی بـر پایـه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت .
/ شکل ٧: موقعیت چاه، چشمه و قنات ها همپوشانی با نقشه زمین شناسی منطقه شمال کویر نقش خاک در منابع آب منطقه محدود به مناطق شمالی دشت بوده که دارای نفوذ پذیری مناسب هستند و موجب تقویت آبهای زیر زمینی می شوند.
/ / شکل ١٠: عملیات پیشنهادی منطقه شمال کویر حاج علیقلی ٧-با توجه به اینکه مهمترین مشکلات منطقه ، علاوه بر فرسایش و از دست رفتن منابع ، راندمان کم محصولات کشاورزی با توجه به تفکیک اراضی به قطعات کوچک و بروز خشکسالی در سالهای متمادی و تعدد مالکان است ، می توان با توجه به سیاست جهاد کشاورزی جهت توسعه امر کشاورزی و دامداری ، با معرفی بهرهبرداران به بانک کشاورزی ، متناسب با نوع طرح و امکانات مورد نیاز، تسهیلات در اختیار آنان قرار داده شود و علاوه بر در اختیار قرار دادن تسهیلات با تأمین و توزیع نهادههای اصلاح شده و نظارت و مشاوره کارشناسی با بهرهبرداران، میزان تولید در واحد سطح را افزایش داد."