چکیده:
نوشتار حاضر مقدمهای در زمینه تئوریهای روانشناسی سودمند در تحقیقات حسابداری مدیریت با هدف شناسایی و کاربرد آنها است. اگرچه از تئوریهای سایر علوم اجتماعی برای تشریح وپیشبینی رفتار در تحقیقات حسابداری مدیریت استفاده میشود، لیکن علم روانشناسی از آنها متفاوت است و بهجای پدیدههای سازمانی و عینی، روی پدیدههای ذهنی فرد تمرکز دارد. این تحقیق یک تحقیق کیفی است و مبتنی بر مطالعات نظری مرتبط با موضوع است که با شناسایی و تلخیص ادبیات مرتبط با تحقیقات روانشناسی و کاربرد آنها در حسابداری مدیریت جمعبندیمیگردد. بر اساس این تحقیق، تئوریهای روانشناسی در حسابداری مدیریت در غالب اثرات انگیزشی و اثرات اطلاعاتی گروه بندی شده است.در ادبیات اثرات انگیزشی اثرات نقاط مرجع، تناقضات داخلی یا ناسازگاری بین بازنمایی ذهنی و رفتار در غالب تئوریهای هدفگذاری، سطح آرمانی، عدالت سازمانی، چشمانداز، ناهنجاری شناختی، اسناد و شناخت محیط، مطرح و تحلیل گردیده است.از بعد اطلاعاتی نیز به تأثیرات ارائه اطلاعات بر تصمیمگیری، قضاوتها،نحوه جستجو و پردازش با منطق محدود وهمچنین بازنمایی ذهنی اشخاص از محیط وسازمان پرداخته که در چارچوب تئوریهای روانشناسی اجتماعی وشناختی بیان گردیده است. نتایج حاکی از آن است که نظریه های روانشناسی با تمرکز و شناخت عمیق تر پدیده های ذهنی افراد، بجای پدیدههای عینی سازمانی میتواند برای تشریح و تحلیل علت و اثرات روشهای حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار گیرد و نیز اثر نوع خاصی از روش حسابداری مدیریت روی رفتار افراد صرفا به چگونگی اهداف رسمی و عینی برای عمل و عواملی که بر رفاه افراد تأثیر میگذارد بستگی نداشته، بلکه چگونگی درک افراد از روشهای عملی و اینکه چگونه آن توجه، شناخت و یا انگیزه افراد را تحریک میکند، بر آن مؤثر است. در نتیجه به طور فزاینده ای آشکار می شود که تئوریهای چند گانه روانشناسی ارتباط بالقوهای با هر کدام از روشهای حسابداری مدیریت دارند.
خلاصه ماشینی:
اگرچه از تئوریهای سایر علوم اجتماعی برای تشریح و پیشبینی رفتار در تحقیقات حسابداری مدیریت استفاده میشود، لیکن علم روانشناسی از آنها متفاوت است و بهجای پدیدههای سازمانی و عینی، روی پدیدههای ذهنی فرد تمرکز دارد.
نتایج حاکی از آن است که نظریه های روانشناسی با تمرکز و شناخت عمیق تر پدیده های ذهنی افراد، بجای پدیدههای عینی سازمانی میتواند برای تشریح و تحلیل علت و اثرات روشهای حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار گیرد و نیز اثر نوع خاصی از روش حسابداری مدیریت روی رفتار افراد صرفا به چگونگی اهداف رسمی و عینی برای عمل و عواملی که بر رفاه افراد تأثیر میگذارد بستگی نداشته، بلکه چگونگی درک افراد از روشهای عملی و اینکه چگونه آن توجه، شناخت و یا انگیزه افراد را تحریک میکند، بر آن مؤثر است.
بنابراین، اثر نوع خاصی از روش حسابداری مدیریت روی رفتار افراد میتواند تنها به چگونگی اهداف رسمی و عینی برای عمل و عواملی که بر رفاه افراد تأثیر میگذارد بستگی نداشته، بلکه چگونگی درک افراد از روشهای عملی (مثل اینکه، چگونه میتوانند تصورات ذهنی قابل استفاده خود را شکل داده و آن را به سایر تصورات ذهنیشان مرتبط نمایند و چگونه آن توجه، شناخت و یا انگیزه افراد را تحریک میکند)، نیز بر آن مؤثر است.
3- مبانی نظری و مروری بر پیشینه پژوهش در این بخش ابتدا سه استراتژی استفاده شده در تحقیقات مبتنی بر روانشناسی، برای شناسایی اثرات روشهای حسابداری مدیریت روی افکار و رفتار افراد تشریح میشود، سپس سه شکل از مدلهای علی برای نمایش و ارائه ارتباط بین روشهای حسابداری مدیریت و علت یا اثرات آنها ارائه میگردد.