چکیده:
پیــشگویی در میــان عناصــر گونــاگون حماســه عــاملی اســت کــه گــره از داســتان هــای حماســی مــی گــشاید و گرشاســب نامــه کــه بعــد از شــاهنامه اســتاد تــوس دومــین اثــر بــزرگ حماســی ایرانــی اســت ، از جملــه آثــاری اســت کــه پیــشگویی هــای متعــدد در آن نمــودهــای فراوانــی دارد. مقالــة حاضــر قــصد دارد پیــشگویی هــای گونــاگون گرشاســب نامــه را بررســی ، تحلیل و دسته بندی نماید. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است . پیـشگویی هـای گرشاسـب نامـه را از جهـت شــخص پـیش گـویی کننـده و یـا محتـوا و نــوع ادبی آن به نه دسته می توان تقسیم کرد که عبارتنداز: راوی دانـــا (١٤مـــورد)، حکـــیم ، موبـــد، بـــرهمن (٤مـــورد)، ســـتاره شـــمری (٨مـــورد)، شـــهریاران (٣٢مـــورد)، پهلوانـــان (٦٥مـــورد) خانـــدان شـــهریاران (١٣مـــورد)، افـــراد عـــادی (٩مورد)، رجـز (١١مـورد)، گمـان(٥مـورد). همـانگونـه کـه مـشاهده مـی شـود بـه دلیـل نقـش آفرینـی و دارا بــودن دیــالوگهــای بیــشتر، عمــدة پیــشگویی هــا مربــوط بــه پهلوانــان و شــهریاران اســت که شخصیت های اصلی حماسه را تشکیل می دهند.
خلاصه ماشینی:
"آثـاری چــون : «حماســه ســرایی در ایــران» نوشــته دکتــر ذبــیح الله صــفا کــه در آن بــه بررســی ماهیــت و کیفیــت حماســه ، نــشأت و تکــوین حماســه ملــی و آثــار حماســی پــیش از اســلام و عهــد اســلامی مــی پــردازد، بــه اهمیــت پیــشگویی در شــاهنامه اشــاره ای گــذرا مـی کنـد؛ یـا کتـاب «از رنـگ گـل تـا رنـج خـار» اثـر قـدمعلی سـرامی –کـه بـه شـکل شناسـی داسـتانهـای شـاهنامه پرداختـه اسـت - پیـشگویی هـای شـاهنامه را بـه نـوعی دسـته بنـدی و بــه نــشانی برخــی از آن هــا مختــصر و نمونــه وار اشــاره کــرده اســت ؛ و یــا مقالــه جــلال خــالقی مطلــق بــا موضــوع «دربــارة مقدمــة داســتان رســتم و ســهراب» در نــشریة ســیمرغ (شمارة ٢٠، آبـان ١٣٥٤) کـه تنهـا بـه تجزیـه و تحلیـل یـک نـوع پیـشگویی یعنـی براعـت اســتهلال کــه در شــاهنامه نمــود فــراوان دارد، پرداختــه اســت .
پرسـش هـا عبارتنـد از: نقــش پیــشگویی در داســتانهــای حماســی چیــست ؟ در گرشاســب نامــه چنــد بــار آینده، پیشگویی شـده اسـت ؟ پیـشگویی را چـه کـسانی و بـا چـه عنـوانی بیـان کـردهانـد؟ چــه تعــداد پیــشگویی درســت و چــه تعــداد نادرســت بــوده اســت ؟ روش بیــان پیــشگویی بــه چــه صــورت بــوده اســت ؟ حــضور اســدی توســی بــه عنــوان راوی داســتان در پیشگویی وقایع به چه صورت به خواننده نشان داده شده است ؟ ٢- بحث بایــد گفــت در پیــشگویی هــای متعــدد گرشاســب نامــه ، جریــان پیــشگویی از زبــان افــراد بــا ویژگــی خــاص چــون پادشــاهان و پهلوانــان تــصویر مــی شــود یــا افــرادی کــه ویژگــی خــاص ندارنــد ماننــد پیــشگویی افــراد عــادی یــا خانــدان شــهریاران."