خلاصه ماشینی:
"کجاست آن کتابی که از عهدهء توضیح نهایی حقیقت انسان،و شؤون و بایستگیها و شایستگیهای او برآید،و هیچ افراط و تفریط و نسبیتی در آن وجود نداشته باشد؟ کجاست آن کتابی که آورندهاش نیز جزیی از مخاطبهای او قرار بگیرد؟ آیا کتابی را تا حال سراغ گرفتهاید که پیچیدهترین مسایل جهان هستی و انسان را مطرح کرده،بدون اندک اختلاف و تناقضی،آنها را حل و فصل کند؟ اگر قرآن،این کتاب الهی را مورد دقت قرار بدهیم،برای اثبات الهی بودن آن،و اینکه ساخته و پرداخته مغز بشری نیست،میتوانیم مسائل زیر را مورد توجه قرار بدهیم: 1-اشراف و سلطهای که خوانندهء آگاه در آیات قرآنی احساس میکند این احساس،که در هیچ کتاب بشری به وجود نمیآید یکی از شگفتانگیزترین مختصات قرآن است.
آیات قرآنی یکدیگر را تفسیر میکنند آیات قرآن مجید،از مقام شامخ ربوبی نازل شده است،و هریک از این آیات،دربارهء هر موضوعی هم که باشد،نه تنها با هیچ یک از آیات دیگر اختلاف ندارند،بلکه بدان جهت که هر یک از آنها بیان کنندهء جزیی از اجزای مجموعهء واقعیت مربوط به خدا و جهان هستی،در ارتباط با انسان،آن چنان که هست و انسان،آن چنان که باید و شاید، است،لذا،هریک از آنها،مکمل بقیه آیات قرآنی است.
بهعنوان مثال،چهار آیهء آخر سورهء تکویر چنین است: «پس به کجا میروید؟این قرآن نیست مگر یاد -در قرآن مسائل گوناگون جهانبینی و اصول مربوط به تفسیر انسان،در ابعاد گوناگونش و رابطهء انسان با خدا،جهان با خدا،انسان با جهان و انسان با انسان،بدون اینکهتناقض و تضادی میان آنها وجود داشته باشد،آورده شده است."