چکیده:
اهمیت صنعت گردشگری که اقتصاددانان آن را سومین صنعت بزرگ دنیا میدانند، به اندازهای است که هر کشوری علی رغم میزان سطح توسعهای که دارد، خواهان اثرات مثبت آن اعم از توسعه اقتصادی، ارتقا ارتباطات و صلح بین المللی، بهبود استاندارد زندگی، حفاظت از میراث فرهنگی و ... است. گردشگری بیش از 7/8 درصد از استخدام جهانی و یک شغل به ازای هر 5/11 شغل موجود در جهان را به خود اختصاص داده است. با این وجود، یکی از انتقادات وارد آمده بر اشتغالزایی گردشگری، فصلی بودن آن است. این پدیده که میتوان گفت گریبانگیر هر مقصد گردشگری است؛ بر امنیت شغلی فعالین حوزه گردشگری تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر که از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است؛ بررسی تأثیر فصلی بودن، بر دو بعد مهم امنیت شغلی یعنی درآمد و ثبات شغلی است. در این پژوهش، میانگین درآمد و تعداد کارکنان قراردادی در فصول مختلف سال و همچنین دیدگاه 105 شاغل گردشگری در مورد تأثیر فصلی بودن بر درآمد و ثبات شغلی آنها (با استفاده از آزمون T) در 3 حوزه فعالیتی گردشگری یعنی هتل، رستوران و فروشگاههای عرضه سوغات در شهر سرعین، در قالب پرسشنامه مورد ارزیابی قرار میگیرد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میانگین درآمد و توزیع کارکنان قراردادی در سرعین، در فصول مختلف، متفاوت است؛ به این ترتیب که این دو شاخص در فصل تابستان به بیشترین مقدار خود و به ترتیب در فصول بهار، پاییز و زمستان کاهش مییابند. هم چنین فعالین این حوزه اثر فصلی بودن گردشگری (که بر تعداد گردشگران هر فصل) را بر میزان درآمد و احساس ثبات شغلی خود را تأیید میکنند. راهکارهایی از جمله متنوع سازی بازار هدف گردشگری، برگزاری جشنواره و رویدادها و ایجاد مشوقهایی مانند قیمتگذاری متفاوت در فصول کم رونق میتواند موجب تعدیل اثرات نامطلوب فصلی بودن شود.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش ، میانگین درآمد و تعداد کارکنان قراردادی در فصول مختلف سال و همچنین دیدگاه ١٠٥ شاغل گردشگری در مورد تأثیر فصلی بودن بر درآمد و ثبات شغلی آن ها (با استفاده از آزمون T) در ٣ حوزه فعالیتی گردشگری یعنی هتل ، رستوران و فروشگاه های عرضه سوغات در شهر سرعین ، در قالب پرسشنامه مورد ارزیابی قرار میگیرد.
آندرویتیس و روجر واگان ٤ (٢٠٠٤) در پژوهشی با عنوان «نیروی کار و سیاست های صنعت گردشگری» با ویژگیهای اصلی تعیین شده مشاغل صنعت گردشگری توسط محققین آکادمیک که عبارتند از فصلی بودن ، نیمه وقت بودن ، مهاجرپذیر بودن و چند شغله بودن افراد شاغل در طول سال را به صورت موردی در یکی از جزایر کشور یونان مورد بحث و بررسی قرار میدهد و به این نتیجه میرسند که نیروی گردشگری در این جزیره نیز مانند سایر نقاط جهان گرچه نیاز به توجه و ملاحضات سیاست گذاری خاص دارند ولی هیچ گونه سیاست خاصی برای آن ها لحاظ نشده است .
این پژوهش علاوه بر موارد فوق که تأیید نتیجه بسیاری از پژوهش - های پیشین را نشان میدهد، در قالب چند سؤال ، نظر مدیران و صاحبان مشاغل گردشگری در سرعین را نیز در خصوص تأثیر فصلی بودن بر دو بعد اصلی امنیت شغلی آن ها یعنی درآمد و ثبات شغلی مورد ارزیابی قرار داده که نتیجه این بخش نیز حاکی از آن است که افزایش تقاضای گردشگران در فصل پررونق و هم چنین عدم رغبت گردشگران برای مسافرت به سرعین در فصول سرد که از تبعات پدیده فصلی بودن به شمار میآیند، روی درآمد و احساس ثبات شغلی آنان بسیار تأثیرگذار است ، به طوریکه اکثر فعالین این حوزه نارضایتی خود را از این مسئله اعلام کرده اند و خواستار چاره اندیشی در مورد این موضوع از جانب مسئولین بخش گردشگری شده اند."