چکیده:
حفظ و تقویت وحدت و همبستگی ملی ، یکـی از مهـم تـرین اولویـت هـای تمـام نظامهای سیاسـی اسـت ؛ زیـرا افـزایش ضـریب همبسـتگی ملـی باعـث کـاهش تهدیدهای داخلی و خارجی و مآلا فراهم شدن زمینه های مناسب برای توسـعه و پیشرفت کشور می شود. ایران از جمله کشورهایی است کـه بـا اتکـا بـه پیشـینة تاریخی و تمدنی خود در طول قرن های متمادی توانسـته اسـت بـر چـالش هـای معطوف به واگرایی غلبه کند، به نحوی که علی رغم اشغال این کشور و نیز انتزاع بخش هایی از سرزمین پهناور آن، همواره در طـول تـاریخ بـه عنـوان یـک واحـد سیاسی قدرتمند، مستقل و دارای حاکمیت فراگیـر بـه حیـات خـود ادامـه داده است . در چند دهه اخیر نیز وحدت و همبستگی ملی بـیش از پـیش در معـرض چالش های داخلـی و تهدیـدهای خـارجی قـرار گرفتـه کـه از جملـه مهـم تـرین چالش های داخلی فعال شدن برخی شکاف هـای اجتمـاعی در مقـاطعی از زمـان بوده است . این مقاله بدون انکار، نقش تهدیدهای خارجی در تضعیف وحدت ملی بر عوامل داخلی تمرکز کرده و می کوشد نسبت چهار شکاف اجتمـاعی عمـده در ایران (شکاف نسلی ، جنسیتی ، قـومی و مـذهبی ) را بـا ابعـاد مختلـف وحـدت و همبستگی ملی (ابعاد دینی ، سرزمینی ، سیاسـی ، فرهنگـی و اجتمـاعی ) بررسـی کند. روش مورد استفاده در این مقاله ، روش تحلیل ثانویة یافته هـای پژوهشـی و مقطع مورد بررسی دهة ١٣٩٠- ١٣٨٠ است . نتایج به دست آمده نشان می دهـد بین دو سر طیف های معطوف به شکاف های اجتماعی دربارة ابعاد مختلف وحدت و همبستگی ملی اختلاف نظر جدی وجود نـدارد و هـم گرایـی ملـی در ایـران از سطح مناسبی برخوردار است .
خلاصه ماشینی:
"جدول ٧- نگرش ایرانیان به بعد سرزمینی وحدت ملی بر محور شکافهای نسلی و جنسیتی ، ١٣٨٢ متغیر محور کل کشور شکاف نسلی شکاف جنسیتی جوان میانسال بزرگسال مرد زن افتخار به ایرانی بودن 89 86 92 96 89 90 عدم تمایل به مهاجرت از کشور برای همیشه 85 80 89 94 82 89 تمایل به حضور داوطلبانه در جنگ در صورت وقوع یک جنگ ناخواسته 53 52 53 54 54 51 (منبع : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، ١٣٨٢ ب: ٢٢١ و ٢٩٥-٢٩٨) پیمایش فرهنگ سیاسی مردم ایران، سال ١٣٨٥ (ایسپا) یکی از شاخص هایی که در این پیمایش برای تحلیل فرهنـگ سیاسـی مـردم ایـران سنجیده شده، «تعصب ایرانی » است که با معیارهایی چون میزان موافقت با عبـارتهـایی چون «مهم ترین شیوة زندگی خانوادگی در ایران است »، «فرهنگ و شیوة زنـدگی ایرانـی در جهان بهترین است »، «باید با استفاده از فرهنگ ایرانی ، فرهنگ هـای دیگـر را اصـلاح کرد» بررسی شده است ."