چکیده:
با توجه به افزایش روز افزون نگرانی جهان امروز در رابطه با مسائل زیست محیطی، در این تحقیق به ارزیابی زیستکارآیی پالایشگاههای نفت کشور که از یک سو، نقش ارزنده ای در اقتصاد ملی دارند و از سوی دیگر با مصرف بالای سوخت فسیلی و در نتیجه انتشار CO2، باعث آلودگی محیطزیست میشوند، پرداخته شده است. با استفاده از نرمافزار Windeap و روش DEA ستاندهمحور و با در نظر گرفتن خروجی نامطلوب، زیستکارآیی محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد که، پالایشگاه بندرعباس کاراترین پالایشگاه نفت طی دوره 88-1382 استونرخ رشد زیستکارآیی پالایشگاهها طی دوره مورد مطالعه مثبت است.نتایج رگرسیون توبیت نیز نشان میدهد که، سوختهای نفتکوره و نفتگاز اثر منفی بر زیستکارآیی دارند و گاز طبیعی و گازهای پالایشگاهی و گاز مایع اثر مثبت بر زیستکارآیی دارند. از سوی دیگر، هر چه پالایشگاه در حدی بیشتر از ظرفیت اسمی، نفت خام پالایش کند، زیستکارآیی پالایشگاه بیشتر کاهش مییابد.
Due to increasing concerns on environmental problems in current era, this study assesses the eco-efficiency of oil refineries. The oil refineries play essential role in the national economy in one hand, and cause environmental pollution due to high fossil fuel consumption and Co2 emissions in the other hand. Eco-efficiency is calculated using Windeap software, DEA output-oriented method, and inclusion of undesirable outputs. The results suggest that Bandar Abbas Oil Refining Company is the most efficient refinery over the 2003-2009, and growth rates of refineries eco-efficiency are positive. The results of Tobit regression show that fuel oil and gasoil have negative effects on the eco-efficiency, however natural gas, refinery gases, and liquefied petroleum gas (LPG) have positive effects on the eco-efficiency. On the other hand, if a refinery refines crude oil slightly more than nominal capacity rate, refinery eco-efficiency will be further decreased.
خلاصه ماشینی:
"نتایج رگرسیون توبیت که زیست کارآیی به دست آمده از DEA با فرض بازدهی به مقیاس متغیر را روی انرژی مصرفی برای پالایش هر بشکه نفت خام (EUT)، درصد استفاده از ظرفیت اسمی (نسبت ظرفیت عملی به اسمی (UNC))،API خوراک مصرفی در پالایشگاه (میزان سبک و سنگینی نفت خام (API١))، درجه پیچیدگی پالایشگاه (CD)، متغیر دامی D، که نشان دهنده استفاده از میعانات گازی به عنوان خوراک است و برای حالت استفاده از میعانات گازی مقدارش یک و در صورت عدم استفاده مقدارش صفر است و همچنین متغیرهای دامی DF١، DF٢، DF٣، DF٤ و DF٥ که به ترتیب نشاندهنده استفاده از سوخت های گاز طبیعی ، گاز مایع ، گازهای پالایشگاهی، نفت گاز و نفت کوره هستند، که در صورت استفاده از هریک از سوخت ها، مقدار ١، درغیر این صورت مقدار صفر را میگیرند، برازش میکند، در جدول زیر آورده شده است .
Generalized Likelihood Ratio Test Static است ، که از تقسیم ظرفیت عملی به ظرفیت اسمی پالایشگاه به دست میآید و طبق نتایج رگرسیون توبیت این متغیر دارای اثر منفی بر زیست کارآیی است ، یعنی اگر یک پالایشگاه بیشتر از حد توان خود نفت خام پالایش کند، عملکرد ضعیف تری دارد و ضایعات بیشتری تولید میکند.
بر اساس نتایج ، میانگین زیست کارآیی پالایشگاهها برای کل دوره ٠,٩٥ است ، یعنی پالایشگاه - ها اگر همانند پالایشگاههای کارا (چون بندرعباس) کار کنند، میتوانند به میزان ٥ درصد، تولید فرآوردههای نفتی را با استفاده از منابع کمتر و انتشار آلودگی کمتر، افزایش دهند."