چکیده:
چکیده طولانی شدن فرآیند جهانی شدن، کشورهایی را که خواهان تحقق آزادسازی در آن قالب نبودند بر آن داشت تا به منطقهگرایی بهعنوان راهحلی برای تجارت خارجی خود روی آورند، زیرا آزادسازی به شیوه منطقهگرایی کمهزینهتر و قابل دسترستر از طریق جهانی شدن است. مطالعه حاضر به دنبال تحلیل عوامل مؤثر بر همگرایی اقتصادی ایران با گروههای منطقهای EU، D8، OIC، ECO، GCC و ASEAN با استفاده از دادههای تلفیقی دوره 2009-1995 مبتنیبر رویکرد پانل پویا و بهکارگیری روش GMM است. برای توضیح تجارت متقابل بین ایران و کشورهای طرف تجاری با بازبینی مطالعات جدید انجام شده با تصریح جدیدی مدل جاذبه مورد استفاده قرار گرفته است. براساس یافتههای پژوهش جریان تجاری ایران از فرضیه لیندر (Linder) مبنیبر وجود رابطه مثبت بین تجارت متقابل و همگرایی درآمدها پیروی میکند. همچنین نتایج برآورد مدل نشان میدهد، اندازه اقتصادی، درآمد سرانه و سرمایهگذاری مستقیم خارجی آثار معنادار، مستقیم و مسافت اثر معنادار، اما معکوس بر جریان تجاری ایران با بلوکهای منطقهای مورد بررسی دارد.
The long time passed since the commencement of globalization process has caused those countries who were not seeking achievement of a free market within the framework globalization to take benefit from regional-orientation as a solution for their foreign trade، as regional-oriented free market، is both cheaper and more accessible than globalization. This study tries to analyze the factors affecting the Iran economic convergence with the EU، D8، OIC، ECO، GCC، and ASEAN by using data over the period 1995-2009 based on the dynamic panel approach and the GMM method. In order to explain the bilateral trade between Iran and its trading partners، a gravity model has been used through revising the recent studies with a new emphasis. Based on the study findings، the Iran’s trade flow follows the Linder theory based on existence of a positive relationship between bilateral trade and income convergence. Meanwhile، the model estimations indicate that the economic size، income per capita and direct foreign investment have significantly direct effects on Iran’s bilateral trade flows with the selected regional blocks، while the distance has significantly affected such trade relations reversely.
خلاصه ماشینی:
"1- General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) 2- Jacob Viner 3- Mark Lutz 4- Lawrence Summers 5- Krugman مقاله حاضر به تحلیل عوامل مؤثر بر تجارت متقابل ایران با کشورهای طرف تجاری در بلوک های منطقه ای اتحادیه اروپا (EU)، ٨ کشور درحال توسعه اسلامی (D٨)، سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)، اکو (ECO)، شورای همکاری خلیج فارس (GCC) و آسه آن (ASEAN) در دوره ٢٠٠٩-١٩٩٥ براساس داده های پانل و به کارگیری روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) پرداخته است .
1- Faustino and Leitão 2- Generaliezed Method of Moments 3- Kabir and Salim آذربایجانی و کریمی هسنجه (١٣٨٢)، در مطالعه جهانی شدن ، یکپارچگی اقتصادی و مناسب ترین ترتیبات تجاری -منطقه ای برای اقتصاد ایران (فرصت ها و چالش ها)، با استفاده از داده های تلفیقی نشان دادند که هم گرایی کشورهای عضو ECO توانسته است حجم جریان های تجاری متقابل را تحت تأثیر قرار دهد، اما چندان چشمگیر نیست .
٥- الگوی تجربی در این قسمت به معرفی و برآورد مدل تجربی برای تحلیل اثرات مؤثر بر تجارت متقابل کشور ایران با کشورهای بلوک های منطقه ای اتحادیه اروپا (EU)، ٨ کشور درحال توسعه اسلامی (D٨) ، سازمان کنفرنس اسلامی (OIC)، اکو (ECO)، شورای همکاری خلیج فارس (GCC)و آسه آن (ASEAN) براساس اطلاعات دوره زمانی ٢٠٠٩-١٩٩٥ و مبتنی بر روش داده های پانل پویا١ می پردازیم ١."