چکیده:
در ارتباط با ماهیت جهانی شدن، دو نگرش بدبینانه و خوشبینانه وجود دارد: در نگرش
بدبینانه، جهانی شدن معادل با «جهانیسازی» است که در صدد همگنسازی جهانی از
رهگذر تسلط فرهنگ و اقتصاد غرب بویژه آمریکا بر سایر ملل است و در نگرش خوشبینانه،
«جهانی شدن»، فراگردی غیرارادی و در حال وقوع است که ناظر بر گسترش مراودات
اجتماعی، امپراتوری جامعه مدنی، ارتقای همکاریهای بینالمللی و منطقهای و گفتگوی
تمدنهاست.
در نحلهشناسی تفکرات صاحبنظران ایرانی درباره جهانی شدن، چهار رویکرد متمایز و
در عین حال تلفیقی دیده میشود. دیدگاه نئومارکسیستی با تکیه بر روابط نابرابر اقتصادی،
دیدگاه نئورئالیستی با تأکید بر رابطه هژمونیک سیاسی قدرتهای بزرگ، دیدگاه نوکارکردگرایانه
با توجه به افزایش هویتها و همکاریهای منطقهای در مسیر تعامل و تفاهم جهانی و بالاخره
رویکرد نئولیبرالیستی با عنایت به روند خودکار آزادسازی تجاری و ارتباطات جوامع بشری،
چارچوبهای نظری تحلیل دیدگاههای برخی از صاحبنظران ایرانی را تشکیل میدهد.
این مقاله با استناد به نظر برخی از صاحبنظران ایرانی، درصدد ارائه راهکارهای تلفیقی،
عملی و مناسب در پیشروی جمهوری اسلامی ایران با این رویداد مهم و سرنوشتساز در
ابتدای هزاره سوم میلادی است.
خلاصه ماشینی:
"8ـ1ـ ایجاد اجماع محلی بین تصمیمگیران و بازیگران سیاسی داخلی و حفظ انسجام و پویایی درونی در سطوح سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی 9ـ1ـ ایجاد تحول در سیاست خارجی از رهگذر فعالسازی، پویاسازی و برنامهریزی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت با توجه به دگرگونیهای موجود بینالمللی 10ـ1ـ ایفای نقشی پویا و سازنده در عرصه همگرایی منطقهای با توجه به گسترش فعالیتها در گروهبندیهای منطقهای 11ـ1ـ تمرکززدایی از سیاست و پرهیز از نگرش استعلایی به سیاست در مقایسه با حوزههای فرهنگ، اجتماع و اقتصاد 2ـ راهکارهای فکری ـ فرهنگی و ارتباطاتی 1ـ2ـ اندیشهورزی و اندیشهپردازی با ارائه نظریهای جذاب، عملی، روزآمد و اقناعکننده خردها 2ـ2ـ مجهز شدن به قدرت ماهوارهای و ارتقای توانمندیهای اطلاعاتی، ارتباطاتی و رایانهای 3ـ2ـ گستردن تورهای ارزشی در نظام اطلاعرسانی کشورهای در حال توسعه، ترسیخ هنجارهای بومی و محدود کردن سیلان ضدارزشها به محیطهای علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور 4ـ2ـ افزایش توجه به نقش نهادهای مدنی در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای سیاسی ـ فرهنگی و افزایش فعالیت عرصه عمومی برای رویارویی با تهدیدات نرمافزاری 5ـ2ـ تأکید بر مشترکات فرهنگی داخلی بهمنظور ایجاد اجماع درونی بین صاحبنظران فرهنگی درخصوص هنجارها و ارزشهای اجتماعی 6ـ2ـ بهرهبرداری حداکثر از امکانات ارتباطاتی برای پیشبرد اهداف ارزشی 7ـ2ـ افزایش اهتمام به ابعاد نرمافزاری قدرت با توجه به تحولات تکنولوژیک، انقلاب ارتباطات و انفجار انفورماتیک و گسترش عرصه فرهنگ 8ـ2ـ بهرهگیری از فرهنگ بهعنوان ابزار کسب منزلت بینالمللی در تعامل با دولتها و بازیگران غیردولتی در عرصههای منطقهای و بینالمللی 3ـ راهکارهای اقتصادی و مدیریتی 1ـ3ـ اتخاذ سیاست انفتاح و گشایش اقتصادی بهمنظور افزایش سهم ایران در بازار جهانی: در واقع تغییر در سیاستهای درونگرا و توجه به سیاستهای برونگرا در زمینه تجاری و اقتصادی موجبات سرمایهگذاری و سرمایهپذیری بیشتر را در تعامل با جهان خارج فراهم خواهد ساخت."