چکیده:
مسافران ایران از گذشتههای دور تا امروز در لابهلای اوراق سفرنامهها از خاطرات و
دیدهها و شنیدههای خود سخن گفتهاند. گرچه ممکن است بسیاری از گفتهها، باورها، رفتار و
عقاید ما برای خودمان عادی باشد، بازگو کردن آن از زبان و بیان مسافران ایران بسیار نغز و
لطیف و خواندنی است.
"ایران نامه" یکی از آخرین نوشتهها در این زمینه است. این کتاب توسط خانم "ناتالینا
ایوانوا" استاد تاریخ و تمدن ایران در دانشگاه صوفیه بلغارستان نوشته شده است. وی پس از
شرکت در یک دوره آموزشی کوتاه مدت زبان فارسی در تابستان 1375 در تهران و بازگشت به
کشورش، افزون بر مطالعه دهها اثر عمیق و علمی درباره ایران، با نگارش این اثر، از سپیده دم
تاریخ، مسافرتی را در ایران آغاز میکند که تا امروز آن را ادامه میدهد. این نوشته، کوشش
بسیار مختصر و ناچیزی برای شناساندن این اثر سترک و ماندنی است. مطالعه کتاب را به
همه فرهیختگان توصیه میکنیم.
خلاصه ماشینی:
"از سال 1374 طی برنامهای منسجم و آموزشی، دورههایی کوتاه مدت، خاص استادان، پژوهشگران و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی خارجی به منظور دانشافزایی آنان در ایران برگزار شده است که پیامدها و ثمرات آن تاکنون بسیار مثبت و در نوع خود، نقطه عطف ممتازی به شمار میرود (6) ؛ از جمله یکی از این پیامدها تألیف کتابی است با عنوان "ایران نامه" توسط خانم "ناتالینا ایوانوا" استاد شرقشناسی دانشگاه صوفیه در بلغارستان.
مترجم نیز در دو صفحه، تقریظی بر کتاب نوشته است؛ از جمله وی مینویسد: وقتی برای نخستین بار اوراق انبوه "ایران نامه" را به من دادند تا به عنوان یک ایرانی نظری به آن بیفکنم و ناشران را قبل از چاپ از کم و کاستیهای احتمالی آن آگاه سازم، بیریا اعتراف میکنم، باور نداشتم "ناتالینا ایوانوا" نویسنده جوان آن، توانسته است اثری تا این حد نیرومند، بدیع و دلنشین بیافریند؛ اثری که بیتردید در گنجینه پربار "ایرانشناسی" باقی خواهد ماند ...
آن گونه که مترجم کتاب باور دارد و براستی چنین است، ایران نامه، سفرنامهای است که به هیچ رو مانند سفرنامههای دیگر، صرفا بیان خاطرات روزمره نیست، بلکه نگاه به پدیدهها، اشیا و وقایع، رخدادها، ملاقاتها، گفتگوها حتی خورد و خوراک مردم، نگاهی عمیق و از روی تأمل و دقت بسیار و همراه با مقایسه و تطبیق آن با ارزشهای حاکم در فرهنگهای مختلف و پیش آوردن داوری دیگران و ارزشگذاری آنهاست.
در بازگشت به میهن خود، خواسته یا ناخواسته، با همان لباس ایران وارد فرودگاه کشورش میشود اما با کمال شگفتی، تفاوت رفتار و برخورد مشکوک مأموران را مشاهده میکند و این موضوع برای او بسیار ناگوار و در عین حال، بحثانگیز است."