چکیده:
این مقاله برگرفته از پژوهشی است که با هدف بررسی و شناخت دلایل حضور مخاطبان در اجراهای تئاتر بوده که با روش پیمایش انجام شده است. ابزار اندازهگیری در این پژوهش پرسشنامه بوده و در بین 384 نفر از تماشاگران تئاتر در سالنهای تئاتر تهران از جمله تئاتر شهر، تالار وحدت، خانه هنرمندان و ... توزیع شده است. نتایج حاصل از این پژوهش به شرح زیر است: مردان بیشتر به تماشای تئاتر میروند. مخاطبان تئاتر ازنظر توزیع سنی بین 16 تا 38 سال قرار دارند. افراد مجرد بیشتر به تئاتر میروند. اکثریت مخاطبان تئاتر تحصیلکرده و از طبقه اجتماعی متوسط رو به بالا هستند. مخاطبان تئاتر اغلب بدون برنامهریزی و به همراه دوستان خود به تماشای تئاتر میروند. بیشترین منبع کسب اطلاع از تئاترها توسط مخاطبان، اینترنت و دوستان بوده است. همچنین به ترتیب نمایشنامهنویس، کارگردان، بازیگران، سبک نمایش، طراحی صحنه، سالن نمایش و قیمت بلیط به عنوان معیارهای مخاطبان برای انتخاب یک تئاتر بوده است. با استفاده از آزمون تحلیل عاملی 5 عامل برای علاقهمندی مخاطبان به تئاتر تعیین شدکه عبارتند از: 1. زنده بودن تئاتر، 2. وجود صداقت وعدم سانسور در تئاتر، 3. ویژگیهای منحصر به فرد رسانه تئاتر، 4. خاص جلوه کردن مخاطبان تئاتر و 5. انگیزه و نیاز مخاطبان.
This article was aimed to evaluate the reasons for audience who participate in theater performances which was conducted with survey method. Measuring instrument was a questionnaire and it was contributed among 384 theater audiences in Shahr Theater, Vahdat Hall and the Artists’ House. The results of this study are as follows: Men are more likely to watch theater, and theater audiences are in the age range of 16 to 38 years. Singles go to theater more than married. The majority of theater audiences are educated and high social class. Theater audiences usually go without any special plans and with their friends. The sources for getting information about performances were internet and friends. Playwright, director, actors, genre drama, stage design and theater ticket prices were ordinal criteria for theater audiences. The five factors were determined as inviting reasons to theater: 1. live environment. 2. Honesty and lack of censorship in the theater. 3. Unique features. 4. Special effects. 5. Motivation and audiences’ need.
خلاصه ماشینی:
"برخلاف دیگر رسانهها مثلا سینما که مخاطب نمیتواند با فیلم هیچ کاری کند اما نفس کشیدن مخاطب در سالن تئاتر، نگاه کردن او به سالن و به طور کلی کنشش بر حرکت بازیگر تأثیر میگذارد(فدایی حسین، 1388: 150)، همه این نظریهها بر اهمیت مخاطب تئاتر و شناخت انگیزههای وی برای تماشای تئاتر تاکید دارد.
در این پژوهش برای رسیدن به روایی محتوایی مناسب اقداماتی درچند مرحله صورت گرفت که ابتدا به منظور طراحی پرسشنامه با 90 نفر از مخاطبان پرپاقرص و دستاندرکاران تئاتر مصاحبه عمیق انجام شد و پس از تحلیل محتوا و کدگذاری متن مصاحبهها مفاهیم اولیه محتوای پرسشنامه انتخاب شد و سپس با یاریاساتید راهنما و مشاور نسبت به بررسی و اصلاح آنها اقدام شد و دریک جمعبندی منطقی پرسشنامهای که به نظر میرسید بیشترین نزدیکی مفهومی با موضوع قابل سنجش داشته است به عنوان پرسشنامه انتخاب شد.
به منظور بررسی عوامل موثر برحضور مخاطبان درسالنهای تئاتر و انتخاب این رسانه توسط آنان 14 گویه طراحی شده که با استفاده از روش تحلیل عاملی دستهبندی و تقلیل یافتهاند و از بین آنها 5 عامل استخراج شده است.
The obtained findings indicate that, there is a meaningful relationship between variables of severity, high expectation of family, expectation level of young people, individuals’ social distrust, enjoying of bachelorhood, education and sex of respondents and rise of marriage age."