چکیده:
کاهش باروری در ایران مباحث زیادی پیرامون وضعیت جمعیت مطرح کرده است . در این مقاله تغییرات رفتار باروری زنان برحسب وضعیت اجتماعی- اقتصادی زوجین بررسی شده است . با روش تحقیق پیمایش ، اطلاعات مورد نیاز از ٤١٠ زن همسردار ١٥ الی ٥٠ ساله ی شهر تبریز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمده است . تحلیل های دو متغیره و چند متغیره نشان میدهد سطح تحصیلات زنان مهم ترین عامل موثر در تعداد فرزند، تعداد فرزند ایده آل ، سن ازدواج ، به کارگیری نوع وسیله ی پیشگیری از بارداری و داشتن ترجیح جنسی فرزند است . بیسواد بودن زنان و نیز داشتن تحصیلات ابتدایی که بیشتر آنها را در پایگاه اجتماعی پایین قرار میدهد، زمینه های سن ازدواج پایین و در نتیجه باروری بالا را برای آنها فراهم نموده است . در کنار تحصیلات زنان ، مرتبه ی شغلی زن و همسرش ، میزان درآمد و هزینه ی خانواده و نیز میزان پایگاه اجتماعی- اقتصادی محاسبه شده برای زوجین ، در تغییر نگرش به نوگرایی و در نتیجه در رفاتر ابرویر از سن از ج اود ند. ه مه ی زنان بررسی شده با سطوح اجتماعی و اقتصادی مختلف ، تمایلی برای بالا بردن فرزندآوری از طریق سیاست های تشویقی افزایش موالید ندارند. عقیده ی آنها به ویژه زنان برخوردار از پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالا این است که بسته های تشویقی بلند مدت نبوده و نمیتواند تضمینی برای بهتر شدن وضعیت زندگی فرزندانشان در آینده باشد.
Fertility decline in Iran has presented several issues about population situation. At this article، changes of women’s fertility behavior based on couple’s socio-economic status are investigated. Survey research method is used in this study. The multi- stage clustering sample is used to collect the required data from 410 married women 15 to 50 years in Tabriz city. Two variables and multi-variables analysis shown women’s education level is most effective factor on the number of child، the number of ideal child، married age، prevention methods، preferred sex of child. Being illiterate and having primary education of women lead them in low social statues and result in low aged married and high level of fertility. In addition to women‘s education، employment position of couples، the rate of income and cost of family، the couple’s socio-economic statues are effective on their tendency to modernism and their fertility behavior including married age. All participated women in this study with deferent socio-economic statues do not have tendency to use the encouragement policy for bring the child. Women particularly women with high socio-economic status believed that the encouragement policy is not long –time and it is not ensuring for improvement of their children‘s living statues in future.
خلاصه ماشینی:
"حاصل جمع نمرات اختصاص یافته برای گویه های تحصیل ت ، شغل زن و همسر، درآمد و هزینه ی خانواده ، طبقه اظهاری و مسکن ، نمره ی نهایی موقعیت اجتماعی - اقتصادی پاسخ گو را در دو سطح فاصله ای (نمره ای بین ٦ الی ١٩) و ترتیبی (پایین = نمره بین ٦ الی ٩، متوسط = نمره بین ١٠ الی ١٤ و بال = نمره بین ١٥ الی ١٩) شکل می دهد.
نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان می دهد بین پایگاه اجتماعی - اقتصادی محاسبه شده برای زوجین و میانگین سن ازدواج زنان رابطه ی معنی داری وجود دارد.
با توجه به معنی دار نبودن آزمون های استفاده شده می توان گفت ، همه ی افراد ـ با سطوح اجتماعی و اقتصادی مختلف ـ تمایلی برای بال بردن فرزندآوری از طریق سیاست های تشویقی ندارند و بیشترشان با سیاست تشویق موالید (دادن وام و هدیه به والدین ، دادن تسهیل ت به مادران به خصوص مادران شاغل ، قطع یارانه والدین تک فرزندی) مخالف هستدن.
پرسش محوری مقاله این است که موقعیت های اجتماعی - اقتصادی 154 / زوجین چه تأثیری در رفتار باروری آنها دارد؟ مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار در میانگین سن ازدواج زنان ، تحصیل ت و نوع شغل زنان است که بال ترین آن به زنان با تحصیل ت دانشگاهی و مشاغل بلند مرتبه اختصاص دارد.
با توجه به یافته های تحقیق می توان عنوان کرد، در برنامه ریزی های جمعیتی برای بال بردن سطح باروری در جامعه ی و اعمال سیاست های افزایش جمعتی، بهتر است تغیر و تحولت اجتماعی- اقتصادی جامعهی ایران نسبت به دهه های قبل و نیز تغییرات نگرشی زوجین مورد توجه قرار گیرد."