چکیده:
ماده 688 قانون مجازات اسلامی هر اقدامی را که از مصادیق تهدید علیه بهداشت عمومی باشد، جرم شناخته و مجازات را نیز تعیین نموده است. مصادیق تهدید علیه بهداشت عمومی مشتمل بر ممنوعیت «آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده و...» میباشد، بهطوریکه تمثیلها در حول محور آلودگی آب، خاک، پسماند، کشتار غیرمجاز دام، و آلودگی محصولات کشاورزی با استفادهی غیر مجاز از فاضلاب میباشد. در تحلیل این ماده به بررسی عناصر روانی، مادی و قانونی جرم، مراجع و اشخاص اعلام کننده و تشخیص دهندهی جرم، مقید بودن و عمدی بودن و دیگر مشخصههای جرم تهدید علیه بهداشت عمومی پرداخته تا درک درست از این ماده با توجه به اصول حقوق کیفری مورد ارزیابی قرار گیرد. در اجرای ماده مذکور میتوان به ابهاماتی همچون عنصر معنوی اشاره نمود؛ به نحوی که عمد و آگاهی لازمهی تحقق این عنصر است یا خطای جزایی ناشی از عدم توجه به رعایت ملاحظات زیست محیطی نیز از عوامل محقق بودن این عنصر میباشد؟ وجه تمایز تهدید بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست و میزان بازدارندگی مجازات تعیین شده نیز از دیگر چالشهای اجرای این ماده می باشد که در این تحقیق مورد تحلیل قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
(واحـد حقوقی اداره کل حفاظت محیط زیست زنجان ، ١٣٩١) همان طوری که ملاحظه میگردد شکایت اداره ی شاکی دارای ایـراد بـوده ، زیـرا در پرونده ی مذکور هیچ فعلی که از مصادیق تهدید بهداشت عمومی باشد وجـود نـدارد و صرفا مرتکب ، اقدام به آلودگی هوا نموده و اتهام را مـیبایسـت جـرم آلـودگی هـوا و مستند قانونی را نیز ماده ٢٩ قانون نحوه ی جلوگیری از آلودگی هوا بیان مـیداشـت .
ا فعل ارتکابی را آلـودگی محـیط زیسـت و یـا تهدیـد علیـه بهداشت عمومی تشخیص داده و اعلام جرم نمایند، در این صـورت مسـئولیت کیفـری متوجه شخصیت حقیقی خواهد بود یا خیر؟ و یا اگر فعل ارتکـابی در زمـانی رخ دهـد که شخص حقوقی در محل حاضر نباشد( بویژه اگر فعل ارتکابی در نیمه های شـب بـه وقوع پیوسته باشد) آیا استناد مدیریت واحد آلاینده میتواند عـدم حضـورش در محـل باشد؟ در این صورت آیا عدم علم و آگاهی را میتوان زایل کننده ی عنصر روانی جـرم دانست ؟ با عدم احراز عنصر روانی جرم ، انتساب فعل مجرمانه به شخصی کـه در اکثـر مواقع در محل حضور ندارد کار بسیار مشکلی خواهد بود، و اگر اثبات خلاف سوءنیت آن را به عهده ی متهم قرار دهیم نیز اصل برائت را مورد خدشه قرار داده ایم .