چکیده:
آسیبشناسی نظام اداری و شناسایی راهکارهای مبارزه با فساد اداری با هدف نیل به سلامت اداری، از جمله موضوعات مهم و ضروری برای نظام اسلامی است. جوامع مختلف، با توجه به نوع نظام مورد پذیرش خود، شیوههایی را برای سلامت اداری خود تدوین و مورد اجرا قرار میدهند. توجه به گرایشهای افراد مورد گزینش، آموزشهای لازم قوانین و مقررات و نظارت بر حسن اجرای قوانین و... از جمله این شیوهها است. در نظام مردمسالاری دینی، افزون بر موارد فوق و دقت و حساسیت در گزینشها، تعهد اخلاقی و پایبندی به دین و آموزههای دینی، و تقوا و ملکه درونی و تشویقها و تنبیهها از جمله مواردی است که برای نیل به سلامت اداری بسیار مهم و حایز اهمیت است.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین، در هر نظامی، وضع قوانین به نظام ارزشی جامعه وابسته است؛ و اینکه دین در آنها نقش حیاتی داشته باشد، یا نه، براساس چه ارزشهایی قانون وضع کنند؟ سازوکارهای اجرای قوانین بعد از وضع قانون، باید آموزش داده شود تا مردم بدانند چه قانونی وجود دارد که باید رعایت شود.
برای جلوگیری از این کار و اینکه بتوان جلوی هنجارشکنی را در جامعه گرفت، هم اندیشه بشری و هم دستور و قانون الهی، به ما آموخته است که، باید در درجه دوم، قانونی وضع شود برای متخلفان و هنجارشکنان؛ اگر کسی تخلف کرد، قوانین کیفری وجود داشته باشد که آنان را مجازات کند.
شیوههای مبارزه نظام اسلامی با فساد اداری در نظامهای سیاسی عادی، علاوه بر تصویب قانون و اجرای آن، بازرسانی برای شناسایی متخلفان وجود دارند.
فساد اداری یعنی چه؟ مصداق روشن فساد اداری این است که قانون صحیحی وضع شده، آموزش لازم هم به مردم داده شده، ابزارهای بازدارندگی هم تهیه شده، بازرسی و نظارت هم وجود دارد، ولی کسانی در عین حال ریسک میکنند و تخلف میکنند.
اگر این دستگاه فاسد شد، دیگر مردم به چه امید داشته باشند؟ بنابراین، طبق این تحلیل، باید برای پلیس دو نهاد و ارگان پیشبینی شود؛ یکی برای آموزشهای لازم نسبت به قوانین و مقررات، و دیگری برای، تربیت اخلاقی و فرهنگسازی به منظور بالا بردن سطح تعهد افراد جامعه.
بنابراین، سه عامل برای جلوگیری از فساد اداری لازم است: اول، در گزینش دقت بیشتر شود و روی عامل تعهد اخلاقی تکیه شود؛ دوم، تشویق و پاداش؛ و سوم، مواخذه و برخورد."