چکیده:
ساختار مذهبی جمهوری آذربایجان و نوع نگاه مردم و نخبگان این کشور به اسلام ، به ویژه آیین تشیع ، محصول یک فرایند تاریخی بسیار پر فراز و نشیب است کـه بـدون مطالعه و بررسی آن امکان درک صحیح و واقـع بینانـه از تحـولات مـذهبی و سیاسـی جامعه کنونی جمهوری آذربایجان غیر ممکن اسـت . درواقـع شـکل گیـری و فعالیـت احزاب اسلامگرا در بستر همین محصول تاریخی صورت پذیرفتـه اسـت و از ایـن رو بررسی سیر تحول اسلام در جمهوری آذربایجان میتواند به درک بهتر فضای سیاسی و مذهبی حاکم بر فعالیت های اسلامگرایان در این کشور برسد و همچنین نوع دیـدگاه و رویکرد جریان های اسلامگرای آذربایجان به مقولاتی چـون دیـن اسـلام، آیـین تشـیع ، نحوه تعامل و یا تقابل با نظام سیاسی حاکم ، اهداف و آرمانها و نیز نوع نگاه آنـان بـه ایران به عنوان بزرگترین کشور شیعی جهان اسلام کمک شایانی نماید.
خلاصه ماشینی:
درواقـع شـکل گيـري و فعاليـت احزاب اسلامگرا در بستر همين محصول تاريخي صورت پذيرفتـه اسـت و از ايـن رو بررسي سير تحول اسلام در جمهوري آذربايجان ميتواند به درک بهتر فضاي سياسي و مذهبي حاکم بر فعاليت هاي اسلامگرايان در اين کشور برسد و همچنين نوع ديـدگاه و رويکرد جريان هاي اسلامگراي آذربايجان به مقولاتي چـون ديـن اسـلام، آيـين تشـيع ، نحوه تعامل و يا تقابل با نظام سياسي حاکم ، اهداف و آرمانها و نيز نوع نگاه آنـان بـه ايران به عنوان بزرگترين کشور شيعي جهان اسلام کمک شاياني نمايد.
امروزه بندهاي ٣ و ٤ ماده اخير الذکر به دست آويز دولت بـاکو بـراي برخـورد بـا مراسم عزاداري ماه محرم در سطح خيابان ها تبديل شده است ، اين در حالي اسـت کـه در اولين سالهاي استقلال جمهوري آذربايجان، مراسم عزاداري حسيني و به خصوص روز عاشورا در سطح گسترده تري در معابر عمومي اين کشور برگزار ميشد که برخي محافل لاييک و وابسته به غرب ، با ابراز نگراني از اين وضعيت و بـا اسـتناد بـه قـانون اساسي موصوف ، محدوديت هايي را ايجاد و در زمان حاضر مراسم عزاداري در سراسر اين کشور در مساجد و حسينيه ها برگزار ميشود و حضور گسترده و پرشور جوانان از ويژگي هاي اين آيين ها است .