چکیده:
از اولین مسائل در بهینه سازی و ارتقای سطح کیفی رشته های تحصیلی توجه به برنامه درسی و محتوای آموزشی است که در سرفصل های آن رشته نمود می یابد. رشته علوم قرآن و حدیث، به سبب ارتباط با دو منبع وحیانی، باید از جامعیت مقبولی برخوردار باشد تا بتواند در تمام عرصه های دینی حضور پویا داشته باشد. احراز این جایگاه به برنامه ریزی دقیق در حوزه آموزش و پژوهش منوط است. مقطع کارشناسی به مثابه زیرساخت یک رشته باید بتواند توانمندی های لازم را در دانشجو ایجاد کند. این مطالبه قطعا منوط به آموزش استاندارد خواهد بود. مطالعه نقادانه و آسیب شناسانه در سرفصل و برنامه آموزشی می تواند بخشی از مطلوب ما را محقق کند. انطباق نداشتن و متناسب نبودن برنامه درسی و محتوای آن با عنوان رشته، ضعف در تعیین اهداف دروس و سرفصل آن ها، ضعف در تعیین منابع، تکراری بودن بعضی مباحث، فقدان ارتباط منطقی بین دروس، خلا نگاه نظاممند در تدوین سرفصل کارشناسی در عنایت به مقاطع سه گانه، بی توجهی به مسئله ارزش یابی در سرفصل و نیز متوازن نبودن دو حوزه مطالعات قرآنی و مطالعات حدیثی از نظر درسی از جمله آسیب های جدی این برنامه درسی است.
One of the issues in the way of increasing the field of study quality is curriculum development and educational content epitomized in course topics. Because of relation with two divine sources, Quran and Hadith field of study must have comprehensive acceptance to have a dynamic attendance in all of religious scopes. Achieving to this position need some inquisitives such as exact programming in both of Education and research fields. Bachelor level as a foundation of a field must be able to create necessary abilities in students. With a standard education this fact will be attainable.Critical and pathological study of course topics and education program help us to realize our goals. Lack of adaptation and appropriation of course program with course title, poor design of course objectives, course topics, resources and repetition of some topics is some of difficulties in this respect. Having no systematic view in compiling the course topics matching with third level of university (B.A, M.A, and Ph.D.), poor verification of course topics, imbalance between two fields of Quran and Hadith are counted as other difficulties in this course program.
خلاصه ماشینی:
انطباق نداشتن و متناسب نبودن برنامۀ درسی و محتوای آن با عنوان رشته ، ضعف در تعیین اهداف دروس و سرفصل آن هـا، ضـعف در تعیـین منـابع ، تکراری بودن بعضی مباحث ، فقدان ارتباط منطقی بین دروس ، خلأ نگـاه نظاممنـد در تدوین سرفصل کارشناسی در عنایت به مقاطع سه گانه ، بـی تـوجهی بـه مسـئلۀ ارزش یابی در سرفصل و نیز متوازن نبودن دو حوزٔە مطالعـات قرآنـی و مطالعـات حدیثی از نظر درسی از جمله آسیب های جدی این برنامۀ درسی است .
دربارٔە برنامۀ درسی و آموزشی ، که ناظر به رشته های علمی و دوره های آموزشی است ، به صورت کلی آثار متعددی به چاپ رسیده است ؛ اما در خصوص این رشته جز مقاله ای بـا عنوان «آسیب شناسی سرفصل ، متون و منابع آموزشی درس تفسیر قرآن کریم ، گرایش علوم قرآن و حدیث » از سیدمصطفی احمدزاده اثر دیگری در دست نیست .
به نظر می رسد هدف ذکرشده در سرفصل که برای همۀ این دروس پنج گانه یـک سـان تعریف شده (آشنایی با برخی از مباحث علوم قرآنی ) طراحـی ایـن بخـش را بـا مشـکل مواجه کرده است ؛ اولا این هدف ناظر بر بیش تر دروس و بخش اعظمـی از خـود رشـته است ، در حالی که هدف هر درس باید ناظر بر آن درس باشد و ثانیا اگر رسالت مباحـث علوم قرآن توانمند کردن فرد برای ورود به تفسیر یـا تحلیـل آرای تفسـیری اسـت ، پـس هدف این نوع دروس باید به کارگیری این آگاهی باشد، نه آشـنایی بـا آن .