چکیده:
مزیت نسبی تولید و موقعیت منطقه ای، ایران را به یکی از تولیدکنندگان بزرگ سیمان تبدیل نموده است. صنعت سیمان ایران برای تامین نیاز عراق و افغانستان با ترکیه و پاکستان در رقابت می باشد. در این بین، تغییر نرخ ارز می تواند اثر معناداری بر مزیت رقابتی سیمان ایران داشته باشد. این مطالعه می کوشد تا واکنش صادرات سیمان نسبت به نرخ ارز را مدل سازی کند. به این منظور از داده های ماهانه مربوط به شرکت سیمان مازندران و اطلاعات نرخ ارز در بازار آزاد استفاده شده است. نرخ آزاد ارز بر مبنای شاخص قیمت های داخلی و خارجی به شاخص حقیقی ارز تبدیل شده است. شیوه اقتصادسنجی تحقیق، همجمعی تک معادله ای انگل-گرنجر [1] و فیلیپس-کلاریس [2] است. نتیجه برآورد الگوی تحقیق حاکی از وجود کشش مثبت 44 درصدی بین صادرات سیمان و نرخ ارز می باشد. همچنین اثر تقویمی نقش معناداری در توضیح صادرات سیمان مازندران داشته است.
خلاصه ماشینی:
به این منظور از دادههای ماهانه مربوط به شرکت سیمان مازندران و اطلاعات نرخ ارز در بازار آزاد استفاده شده است.
این در حالی است که چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده سیمان، به دلیل نیاز شدید داخلی قادر به صادرات عمده سیمان نیست و از سوی دیگر، با توجه به نسبت چگالی-قیمت سیمان، هزینه حمل و نقل مانع از آن میشود که کشورهای دوردست توان رقابت با کشورهای همسایه عراق و افغانستان را داشته باشند.
بر همین اساس به منظور بررسی رابطه صادرات سیمان مازندران و نرخ آزاد ارز از روش همجمعی استفاده شده است.
جدول3- آزمون همجمعی متغیرهای تحقیق (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع: برآورد تحقیق نتیجه برآورد آزمون همجمعی نشان میدهد که بین صادرات سیمان و نرخ ارز رابطه همجمعی وجود دارد ولی مشروط به اینکه متغیر وابسته صادرات سیمان باشد.
جدول5- آزمون خودهمبستگی و ناهمسانی واریانس (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع: برآورد تحقیق همانطور که در جدول (6) دیده میشود، حساسیت صادرات سیمان به نرخ آزاد ارز نزدیک به 44 درصد است.
نتیجه دو آزمون انگل-گرنجر و فیلیپ-کلاریس، وجود رابطه همجمعی را بین نرخ آزاد ارز و صادرات سیمان مازندران تایید نمود.
همچنین این دو آزمون نشان میدهد که نرخ آزاد ارز نسبت به صادرات سیمان مازندران برونزا است.
نتیجه برآورد الگوی تحقیق بیانگر وجود کشش معنادار و مثبت صادرات سیمان نسبت به نرخ آزاد ارز است.
نتیجه این مطالعه نشان میدهد که جهش نرخ ارز به شکل معناداری موجب رشد صادرات و عملکرد صنعت سیمان میشود.