چکیده:
چاقی یکی از بزرگ ترین مشکلات زندگی ماشینی امروز است. چاقی، سندرمی است که با افزایش میزان بافت چربی در بدن مشخص شده و از عوامل خطرساز بسیاری از بیماری ها، نظیر بیماری قلبی – عروقی، سرطان، دیابت، پرفشاری خون، سنگ کیسه صفرا و افزایش چربی های خون می باشد. چاقی توسط اندازه گیری فاکتورهای مختلف، نظیر شاخص جرم بدن (BMI) و نسبت محیط لگن/محیط شکم (WHR) که نشان دهنده چاقی شکمی است، تعیین می گردد. با توجه به اهمیت رژیم غذایی کم کالری و همچنین افزایش فعالیت بدنی در کاهش چاقی، تصمیم بر آن شد تا با مقایسه رژیم کم کالری، ورزش، ترکیب آن دو رژیم و ورزش توام و گروه کنترل، بهترین روش در جهت کنترل چاقی مشخص گردد.
تعداد 60 مرد 50-20 ساله که به باشگاه بدنسازی فولاد مبارکه مراجعه کرده و دارای BMI بین 40-25 بودند (درجه 1 و 2 چاقی) و سابقه بیماری دیگری نداشتند، به طور تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیم گردیدند. پس از جلب توافق آزمودنی ها، به گروه اول رژیم کم کالری (500 کالری در روز کمتر از انرژی محاسبه شده برای فرد)، به گروه دوم، ورزش و رژیم معمولی (سه جلسه در هفته و هر بار 2-1.5 ساعت ورزش های هوازی) و به گروه سوم، رژیم کم کالری و ورزش توصیه گردید. به گروه چهارم نیز رژیم غذایی معمولی (عدم کنترل کالری) توصیه گردید. گروه اول و چهارم تا سه ماه فعالیت بدنی خود را تغییر ندادند. وزن، قد، دور شکم (حد اوسط خط کمر و بالای استخوان لگن خاصره) و دور لگن (در بزرگترین قسمت تروکانتر استخوان فمور) این افراد را در ابتدا و هر دو هفته یک بار به مدت سه ماه اندازه گیری شد.
میانگین کاهش BMI چهار گروه طی مطالعه، به ترتیب 2.5±1، 2±0.8، 4.8±1.3 و 1.1±0.33 بود؛ همچنین کاهش WHR افراد هر گروه، به ترتیب 0.03±0.01، 0.04±0.02، 0.11±0.07 و بدون تغییر بود و مقایسه کاهش BMI و WHR گروه سوم با هر سه گروه، اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05). همچنین اختلاف کاهش BMI در گروه اول با گروه کنترل نیز معنی دار بود.
با مقایسه روش های مختلف کاهش چاقی مشخص گردید که رژیم کم کالری در جهت کاهش چاقی عمومی (BMI بالا) موثر می باشد؛ ولی از آنجا که چاقی شکمی عاملی خطرساز در بروز بسیاری از بیماری ها، خصوصا بروز بیماری های قلبی است، ترکیب ورزش و رژیم غذایی در کنترل چاقی موثرتر می باشد.
خلاصه ماشینی:
"با مقایسه روشهای مختلف کاهش چاقی مشخص گردید که رژیم کمکالری در جهت کاهش چاقی عمومی BMI) بالا)مؤثر میباشد؛ولی از آنجا که چاقی شکم عاملی خطرساز در بروز بسیاری از بیماریها،خصوصا بروز بیماریهای قلبی است،ترکیب ورزش و رژیم غذایی در کنترل چاقی مؤثرتر میباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 1:مقایسه مشخصات عمومی و وضعیت غذایی افراد چهار گروه قبل از مطالعه *NS:Non significant 1lتوزیع چربی بدن معمولا با نسبت(به تصویر صفحه مراجعه شود) (WHR) 1اندازهگیری میشود و WHR بیشتر از 9/0 در مردان و بیشتر از 8/0 در زنان نشاندهنده چاقی بالاتنه میباشد15.
حال با توجه به اهمیت چاقی خصوصا چاقی شکمی،نقش خطرساز آن در بروز سکته قلبی و شیوع بالای چاقی در اصفهان و همچنین نقش رژیم غذایی و ورزش در کاهش چاقی،در این مطالعه به منظور تعیین بهترین روش در کاهش چاقی شکمی،رژیم کمکالری،ورزش،رژیم و ورزش توأم و گروه کنترل مورد مقایسه قرار گرفتند.
body mass index (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 2:مقایسه مشخصات عمومی و وضعیت غذایی افراد چهار گروه بعد از مطالعه 1lروششناسی تحقیق این تحقیق،یک مطالعه بالینی بود که برروی 60 مرد 50-20 ساله که به باشگاه ورزشی فولاد مبارکه مراجعه کرده و مبتلا به چاقی عمومی درجه یک یا دو BMI) بین 40-25)و چاقی شکمی بودند و همچنین سابقه بیماریهای دیگر،ازجمله بیماریهای قلبی، گوارشی،مفصلی و استخوانی را نداشتهاند،انجام شد.
در مطالعه گارووسامریل4(1995)،توصیه تمرینات مداوم ورزشی بدون محدودیت در رژیم، به مردان با میانگین BMI 25 تا 30 موجب 3 کیلوگرم کاهش وزن بعد از 30 هفته شد24؛درحالیکه ترکیب رژیم و ورزش در این مطالعه،مقدار وزن را 5/4 کیلوگرم کاهش داد."