چکیده:
از جمله مواریث فرهنگی به یادگار مانده از پشتیبان ، شاهنامه سخنور توس است . شاهنامه در میان آثار کلاسیک زبان و ادب فارسی از اهمیت بسزایی برخوردار است . به واقع شاهنامه را باید سنگ بنای ادب فارسی دانست و فردوسی را اول مرد فرهنگ ایران . از جمله ویژگیهای شاهنامه جدای از درونمایه حماسی آن ، پرداختن به مسائل فرهنگی ، اجتماعی و اخلاقی است که این وپژگی شاهنامه را در میان دیگر آثار حماسی ارج و منزلتی خاص بخشیده است . از جمله درونمایههای اخلاقی که در شاهنامه بسیار به آن اشاره شده داد و دهش است ...
خلاصه ماشینی:
"اگر دادگر باشی و پاک دین ز هر کس نیابی جز از آفرین و گر بد نهان باشی و بد کنش ز چرخ بلند آیدت سرزنش جهاندار اگر دادگر باشدی ز فرمان او کی گذر باشدی1 نظیر این مضمون را در جای دیگر چنین میسراید: اگر دادگر باشی ای شهریار بمانی و نامت بود یادگار تن خویش را شاه بیدادگر جز از گور و نفرین نیاورد بر اگر پیشه دارد دلت راستی چناندان که گیتی بیاراستی2 آنچه از این ابیات دریافت میشود این است که فردوسی زنده بودن نام شهریاران را بسته به دادگر بودن آنها میداند و بیدادگری را که نتیجهی آن ظلم و ستم بر مردم است مایهی بد نامی شاه میداند: که هر کس که در شاهی او داد داد شود در دو گیتی ز کردار شاد همان شاه بیدادگر در جهان نکوهیده باشد به نزد مهان به گیتی بماند ازو نام بد همان پیش یزدان سرانجام بد3 پایان ستم و بیدادگری را که فردوسی از زبان نوشیروان چنین بیان میکند: چنین گفت نوشیروان قباد که چون شاه را سر بپیچد ز داد کند چرخ منشور ملکش سیاه ستاره نخواند ورا نیز شاه ستم نامه عزل شاهان بود چو دود دل بیگناهان بود4 فردوسی به این حدیث نبوی که:(الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم)و سخن امام علی(ع)نظر داشته است که میفرماید:«من عمل بالجور عجل الله هلکه»:کسی که عمل نماید به (1)-شاهنامه فردوسی:تصحیح محمد دبیر سیاقی،ج 1،ص 318،بیت 828 به بعد."