چکیده:
نیشابور و خجند 2 شهر با پیشینه تاریخی طولانیاند که در لابه لای صفحات کتاب قطور تاریخ بارها نام آنها ذکر شده است نویسنده این مقاله که خود از اهالی خجند است سعی نموده ردپای بزرگان و مردمان خجندی را در نیشابور پیدا کند . افرادی که در فعالیتها و ایام مختلف به دلایل گوناگون گذرشان از خجند به نیشابور افتاده است در این نوشته مورد بررسی قرار گرفتهاند ...
خلاصه ماشینی:
"وی همچنین نوشته است که ابو الفضل خجندی این حدیث را برای حضار که حاکم نیشابوری هم از جمله آنها بوده است،در تاریخ شوال سال 337 ق بیان کرده.
چنانچه،در غزل معروف خویش«گر بجستن یافت گشتی یار ما»از فرید الدین عطار نیشابوری این گونه یاد میکند: کس دوای ما و درد ما نیافت چند میجوید طبیب آزار ما جان و دل در حلقه سودای او گر به هیچ ارزد زهی بازار ما هر حکایت کز لب او میکنم بوی جان میآید از گفتار ما یار چون بشنید گفتار کمال گفت:مولانای و عطار ما شخص دیگری که نام و زندگی خویش را به نیشابور پیوند داده است حکیم و فیلسوف معروف قرن 9 هـ.
اما شخصیتهای برجسته و مشهور علمی،فرهنگی و ادبی خجند از قبیل پروفسور نذیر جان تورسونزاد(مردم شناس و مورخ نامور تاجیک)،آقای پروفسور عبد المنان نصر الدین(استاد ادبیات فارسی دانشگاه دولتی خجند)،پروفسور خورشید جان عبد اللهزاده(متخصص برجسته تاریخ ریاضیات و نجوم)،خانم فرزانه خجندی شاعره معروف تاجیک،خانم طلعت نگاری روزنامه نگار شهیر،خانم سیاحت نعمت آوا،خانم تحفه ابراهیمآوا(هر دو روزنامه نگار تاجیک)و بسیاری دیگر از فرهنگیان خجندی از این شهر پر مهر و دلربا و دلکش دیدن کردهاند و بعید نیست که از جریان سفر خویش درباره نیشابور و نیشابوریان گزارشها و سفر نامهها تهیه کرده باشند."