چکیده:
با وجود نقش مهم صنعت گردشگری در رشد اقتصادی، افزایش گردشگران در برخی مناطق گردشگری میتواند موجب آسیب پذیری و نابودی منابع طبیعی و اکوسیستم شود، بنابراین لازم است تعاملی قوی بین ابعاد گردشگری و اثرات آن بر محیط زیست برقرار شود. هدف این مطالعه اندازه گیری پایداری گردشگری از طریق شاخص های گردشگری پایدار در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است . برای دستیابی به این هدف ، یک شاخص ترکیبی پایداری، روش دلفی و نظرسنجی خبرگان مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی، سطح کلی پایداری گردشگری به صورت عملی در شهرستان های منتخب استان کرمان در سال ١٣٩٤ (کرمان ، بم ، جیرفت ، رفسنجان ، سیرجان و زرند) تعیین گردیده است . همچنین شهرستان های مورد مطالعه از نظر پایداری نیز رتبه بندی شده اند. نتایج مطالعه نشان میدهد که هیچ یک از شهرستان های مذکور از سطح پایداری مناسبی برخوردار نبوده و ابعاد اقتصادی و زیست محیطی گردشگری نسبت به بعد اجتماعی در وضعیت نامناسب تری قرار دارند.
Despite the important role of tourism in economic growth، the increase of tourists in some tourist destinations can be the cause of destruction and vulnerability of natural resources and ecosystem. Thus a strong interaction should be established between the tourism aspects and its effects on the environment. The purpose of this study was to measure the tourism sustainability through sustainable tourism indicators in three dimensions: economic، social and environmental. To achieve this goal we used a composite indicator، Delphi method and expert surveys and by using mathematical programming models، the overall level of tourism sustainability in action in selected cities of Kerman province in 2015 (Kerman، Bam، Jiroft، Rafsanjan، Sirjan and Zarand) was determined. Also these cities were ranked in terms of sustainability. Results showed that none of the mentioned cities have appropriate level of sustainability and economic and environmental aspects of the social aspects of tourism are worse than social aspect. Therefore no proper practical measures have conducted in the studied cities in the field of tourism and sustainable tourism. Therefore making appropriate policies about sustainability is inevitable due to the importance of the development of tourism in creating income and employment in the country.
خلاصه ماشینی:
"برای دستیابی به این هدف ، یک شاخص ترکیبی پایداری، روش دلفی و نظرسنجی خبرگان مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی، سطح کلی پایداری گردشگری به صورت عملی در شهرستان های منتخب استان کرمان در سال ١٣٩٤ (کرمان ، بم ، جیرفت ، رفسنجان ، سیرجان و زرند) تعیین گردیده است .
بنابراین برای رسیدن به گردشگری پایدار ضروری است که شاخص ها و معرف های گردشگری پایدار شناسایی شده و ارزیابی علمی دقیقی از وضعیت گردشگری و پیامدهای آن بر اقتصاد، اجتماع و محیط زیست به عمل آید تا از این طریق ، پایداری یا ناپایداری گردشگری با توجه به اصول و معیارهای گردشگری پایدار، مورد سنجش قرار گیرد (بل و 1 World Tourism Organization 2 Abdullaev ٣ مفهوم توسعه پایدار در ادبیات جهانی برای نخستین بار در سال ١٩٨٧ میلادی با انتشار گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد با نام آینده مشترک ما مطرح شد.
موضوع مهم این است که در کنار معرفی شاخص های گردشگری پایدار باید روشی معرفی شود که توانایی اندازه گیری سطح پایداری ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را داشته باشد زیرا عدم امکان سنجش سطح پایداری ابعاد گردشگری، مانعی برای تدوین دستورالعمل های یکپارچه و سیاست - گذاریهای منسجم خواهد بود (وایلا و همکاران ١٠، ٢٠١٠) که در این زمینه بلانکاس و همکاران ١١ (٢٠١١) و پرز و همکاران (٢٠١٣) با استفاده از شاخص های ارائه شده سایر مطالعات پیشین ، ضمن معرفی یک شاخص ترکیبی برای اندازه گیری پایداری ابعاد 1 Choi and Sirakaya 2 Farsari and Prastacos 3 Diaz and Norman 4 Krajnc and Glavic 5 Gallego and Moniche 6 Sancho et al."