خلاصه ماشینی:
"این توضیح را هم باید افزود که موضوعاتی از این دست جای بسیار برای مطالعه و کاوش از مناظر گوناگون دارد،بخصوص اگر فرمایشات کسی چون امام علی(ع) جسته و فهمیده شود.
استاد سید جلال الدین آشتیانی میفرماید:اهل حق و حقیقت به این اصل غیر قابل تردید نزد مردم دانا،معترفند که در گلزار معانی و حقایقی که چمن آرای فکر بشر به وجود آمده است،هیچ گلی خوشبوتر و دلپذیرتر از گل عرفان نرسته است»(11) ابو علی سینا،فیلسوف شهیر در نمط نهم اشارات،در تعریف عرفان چنین گوید:«کسی که از سرمایه دنیا و خوشیهای آن دوری کند،زاهد است و آن که در انجام تکالیف خدا بمانند روزه و نماز،مقید است،عابد است،ولیکن آن که باطن *عارف،شعارش چنین است: خداوندا،اگر ترا،از بیم دوزخ، میپرستم،در دوزخم،بسوز،و اگر،به امید بهشت،میپرستم،بر من،حرام گردان،و اگر برای تو، ترا میپرستم،جمال باقی،دریغ مدار.
این عشق است که پرده غفلت چشم را میسوزاند تا بتواند حقیقت نور را،عریان و خالص ببیند.
نه!عاشق تا عاقل نباشد،عشقش،هوس است!عاشق،عاقل است که عشقش،عشق است،اما نه عشق *علی(ع)هیچ چیز را برای دنیا نخواست!عبادتش، شمشیر زدنش،جهادش، کشتنش،خلافتش،صبرش، سکوتش،همه و همه ناشی از عشق او به خدا و کسب رضایت حق بود.
عاشق،با نفس خود مبارزه میکند تا در حقیقت نور معشوق خود،غرق شود، اما عاقل،از جنگ،بیزار است!با سرکوب نفس خویشتن،با عقل معامله کرده است،که پاداش آن، بهشت است.
(17)نهج البلاغه،به قلم فیض الاسلام،خطبه 200،ص 663:(آیا باورت این است که خداوند برای تو پاکیزهها را حلال کرده و کراهت دارد که تو از آنها بهره بگیری؟) (18)سوره فاطر آیه 15."